خب بچه‌ها، بیاید درباره یه موضوع مهم که این روزا خیلی سر زبوناست با هم حرف بزنیم: استرس شغلی معلمها! جدی میگم، همه جا صحبت از اینه که معلمها چقدر تحت فشارن. حالا تو یه تحقیق جالب تو چین، کلی سراغ معلمای دبستان و دبیرستان رفتن (یه چیزی حدود ۴۳۳ نفر) و خواستن بفهمن چجوری میشه این استرس رو کمتر کرد. همه این داستان با یه نظریه به اسم Conservation of Resources یا خلاصه COR شروع میشه. ببین، این نظریه میگه آدما دوست دارن منابعشون رو حفظ کنن، مثل انرژی، زمان یا حتی حمایت روحی، تا زندگی راحت‌تری داشته باشن.
حالا بریم سر اصل مطلب: این تحقیق اومده بررسی کرده که آیا رهبری «تحولی» مدیر مدرسه — یعنی مدیری که الهام‌بخش باشه، به بقیه انگیزه بده و حواسش به رشد و پیشرفت تیمش باشه — واقعاً می‌تونه استرس نقش معلمها رو کم کنه یا نه؟ “Transformational Leadership” همون سبک مدیریتیه که طرف فقط دستور نمی‌ده، بلکه با تیمش همدله و الهام‌بخشِ تغییرات مثبته.
اونا از یه مدل آماری به اسم SEM یا مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده کردن (نگران نباش، فقط بدون یه روش پیشرفته برای فهمیدن روابط بین چندتا متغیره) تا بفهمن رابطه دقیق اینا چیه. تازه، ابزار Process Macro رو هم استفاده کردن که یکی از امکانات خفن نرم‌افزارهای آماری برای بررسی اثرات غیرمستقیمه.
نتیجه‌ها چی شد؟ خبر خوب اینه! دیدن وقتی مدیر مدرسه واقعاً تحولی و الهام‌بخش باشه، استرس شغلی معلمها حسابی کمتر میشه (اثر مستقیم منفی ۱۸درصدی). اما ماجرا اینجا تموم نمیشه! تحقیق نشون داد دو تا چیز دیگه هم تو این روند نقش مهمی دارن: تعهد احساسی و رضایت شغلی.
حالا تعهد احساسی یعنی همون وابستگی عاطفی به شغل و محل کار. اینکه معلم دلش با کارشه و احساس میکنه به مدرسه‌ش تعلق داره. رضایت شغلی هم که مشخصه؛ همون حس خوبیه که آدم از کار کردن بهش دست میده.
تحلیل‌های آماری نشون داده که تعهد احساسی به تنهایی بیشترین تاثیر رو داشته (اگه بخوای دقیق بدونی، اثر منفی ۴.۵درصدی). یعنی هرقدر معلم بیشتر خودش رو به مدرسه و تدریس متعهد بدونه، استرسش کمتر میشه. تازه مسیر دومرحله‌ای هم کار میکنه: اول تعهد احساسی میاد، بعد رضایت شغلی، روی هم اثر می‌ذارن و باز هم به کاهش استرس کار ختم میشه. این مسیر هم حدود ۱.۸درصد کمک کرده.
خلاصه معلمایی که مدیرهاشون الهام‌بخش‌تر و حمایت‌گرتر بودن، هم رضایت بیشتری از کار داشتن و هم بیشتر حس تعلق و تعهد به مدرسه‌شون داشتن، که اینا در نهایت به کم‌شدن استرسشون کمک کرده.
پس، اگه دوست داری معلمها سرحال‌تر باشن و کمتر احساس فشار کنن، یه راه ساده اینه که مدیر مدرسه به‌جای رئیس بودن، یه رهبر واقعی و الهام‌بخش باشه. اینجوری هم احساس بهتری تو مدرسه شکل می‌گیره، هم فعالیت و انگیزه کلی تیم بالا میره. این تحقیق خودش نشون میده که تغییر تو سبک رهبری واقعاً می‌تونه کیفیت زندگی کاری معلمها رو عوض کنه!
تهش اینکه با بهبود رهبری مدرسه و توجه به انگیزه‌های احساسی و رضایت شغلی، میشه تاثیر مثبت بلافاصله دید. پس وقتشه مدیرای مدرسه یه بار دیگه نگاهشون رو به مدیریت تغییر بدن تا حال همه بهتر شه.
منبع: +
