خب رفقا، امروز میخوام براتون یه داستان خفن و مهم تعریف کنم از دنیای هوش مصنوعی تو آمریکا و مشکلات نظارت روش. حتماً اسم FTC رو شنیدین – همون اداره‌ای که تو آمریکا میشه «Federal Trade Commission» یا همون کمیسیون تجارت فدرال. کارش اینه که جلوی کلاهبرداری، سو استفاده، سرقت داده و … رو بگیره. یعنی وقتی کسی هویتت رو می‌دزده یا ازت کلاهبرداری میکنن، معمولاً اینا وارد ماجرا می‌شن.
حالا یه اتفاق مهم تو دوره بایدن افتاد، رئیس جدید FTC یعنی لینا خان اومد گفت: من نمیذارم شرکت‌های هوش مصنوعی هر غلطی دلشون خواست بکنن و دروغ به مردم بگن. نتیجش شد یه‌سری جریمه و دعوا سر اینکه شرکت‌ها سر تبلیغات هوش مصنوعی حرف غیر واقع می‌زدن یا تکنولوژی خطرناک و بدون کنترل راه مینداختن.
مثلاً یه شرکت به اسم Evolv بود که دستگاه امنیتی مبتنی بر AI ساخته بود، ادعا می‌کرد خیلی دقیق کار میکنه، ولی نتونست یه چاقوی هفت اینچی رو تو یه ورزشگاه پیدا کنه و متاسفانه یه دانش‌آموز هم چاقو خورد! یا شرکت Intellivision که سیستم تشخیص چهره ساخته بود و می‌گفت ما اصلاً تبعیض جنسیتی یا نژادی نداریم. FTC گفت: مدرک بیار! آخرشم حال‌شون رو گرفت.
حتی یه کسب‌وکار راه افتاده بود که ادعا می‌کرد وکیل هوش مصنوعی داره (همون AI lawyer) یا نظرات محصول جعلی با هوش مصنوعی درست می‌کرد و به مردم قالب می‌کرد! اینا هم لو رفتن و جریمه شدن.
حالا اگه فکر کردی شرکتا ورشکست شدن نه! فقط مجبور شدن دست از دروغ بردارن، به مشتریا راه پس گرفتن پول یا فسخ قرارداد دادن. مهم‌تر از اون، جلوی یه عالمه فاجعه رو گرفته بود.
ولی از دیروز و با اعلام برنامه جدید ترامپ برای AI یا همون «AI Action Plan» این داستان داره رفته رفته عوض میشه. ترامپ اومده گفته این نظارت‌ها زیادی دست‌وپای نوآوری تو هوش مصنوعی رو می‌بنده. مثلاً تو یکی از قسمت‌های برنامه‌ش نوشته قراره کلی از اقدامای FTC رو بررسی کنه تا مطمئن شه هیچ‌کدوم به ضرر رشد و نوآوری AI نیست. تازه گفته اگه ایالتا قانونای محدودکننده بذارن دیگه بودجه فدرال برای پروژه‌های مربوط به AI بهشون تعلق نمی‌گیره!
این یعنی چی؟ یعنی از این به بعد خیلی راحتتر میشه هوش مصنوعی رو سریع‌تر و بدون اینکه خیلی تست بشه یا نگران عواقبش باشن تو بازار وارد کنن. همین کار موجب کمتر شدن محافظت از مردم در برابر خطاها یا تبعیض‌ها میشه. (یعنی دیگه ناظر سفت و سختی نداری که حواسش باشه مبادا یه AI به ناحق کسی رو قضاوت کنه یا اطلاعاتش رو بدزده).
جالب یا شاید عجیب اینه که تو دوره لینا خان، پیشروها و طرفدارهای عدالت اجتماعی ازش خوش‌شون می‌اومد چون با غولای تکنولوژی وارد دعوا شد. اما بعضی‌های نزدیک به ترامپ، مثل معاونش JD Vance، هم ته دل خوشحال بودن چون می‌گفتن خان شرکتای بزرگ تکنولوژی رو مجبور میکنه آزادی بیان رو کمتر سانسور کنن! ولی حالا که ترامپ برگشته، دیگه این بازی‌های دو طرفه تموم شده و داره فشار اصلی رو روی FTC میاره.
ترامپ تو فوریه یه دستور داد که «independent agencies» مثل همین FTC (یعنی نهادهایی که مستقل از دولت باید کار نظارت و کنترل رو انجام بدن) رو بیاره زیر دست خودش. حتی تو ماه مارس دو تا از کمیسرهای دموکرات FTC رو اخراج کرد! دادگاه امریکا هم بعدش حکم داد یکی رو غیرقانونی اخراج کرده و برگردوند، بقیه خودشون رفتن کنار.
الان چی پیش میاد؟ ترامپ رسماً تو «AI Action Plan» گفته رفتار FTC خیلی مانع رقابت و برتری آمریکا نسبت به چین میشه. (همون رقابت تسلیحاتی هوش مصنوعی!) حتی امکان داره کلی جریمه و محدودیت‌هایی که تو این ۴ سال برای شرکتای AI وضع شده رو هم برداره.
یه خانم به اسم لیا فریزر که ۱۷ سال برا FTC کار می‌کرد و مشاور لینا خان بود، گفته خوبه دو مدل پرونده FTC رو از هم جدا کنیم. یه سری پرونده هست که بحث گول زدن مصرف‌کننده‌ست – مثلا شرکت ادعای الکی میکنه. اینا معمولاً هر دو حزب (دموکرات و جمهوری‌خواه) قبول دارن باید جلوش وایستاد. مثال بارزش هم همون Evolv یا Workado بود که ادعا می‌کرد می‌تونه خیلی دقیق بفهمه یه متن رو AI نوشته یا نه ولی هیچ مدرک درستی نداشت.
اما دسته دوم: پرونده‌ها و جریمه‌هایی که سر رفتار مسئولانه با AI مطرح میشه. مثلاً شرکت‌ها سیستم هوش مصنوعی میدن بیرون و این سیستم ناخودآگاه به یه عده ضرر می‌زنه (بدون اینکه لزوماً دروغ گفته باشن). مثل قضیه فروشگاه Rite Aid که سیستم تشخیص چهره‌ش کلی خانم و افراد رنگین‌پوست رو اشتباهی دزد اعلام می‌کرد! اتفاقاً FTC اومد گفت تا ۵ سال اجازه استفاده از این تکنولوژی رو تو فروشگاه‌ها نداری، چون کارمندات شروع کردن دور آدم‌ها چرخیدن، یا گشتنشون، یا حتی پلیس خبر کردن! تازه معلوم شد اصلاً فناوری رو درست تست نکرده بودن، کارمنداشم آموزش ندیدن.
فریزر میگه این پرونده‌های نوع دوم خیلی ممکنه با سیاست جدید کلاً حذف بشن! یعنی دیگه کسی گیر نمیده که بیان و مدل‌های هوش مصنوعی رو از نظر تبعیض و ناعادل بودن بررسی کنن. فعلاً سیاست کاخ سفید شده «اول امتحان کن، بعدم شاید یه فکری براش کردیم…» یعنی حتی پزشکا هم ممکنه خیلی راحتتر هوش مصنوعی رو تو کارشون بیارن بدون اینکه مطمئن شیم مشکلی پیش نمیاد.
آخر داستان اینه که با شل شدن قوانین و کم شدن نظارت FTC روی شرکتای AI، دیگه گویا کسی حواسش به آسیب‌های قطعی و واقعی هوش مصنوعی توی زندگی روزمره مردم آمریکا نیست؛ و به قول فریزر، این واسه عموم مردم «واقعاً خطرناکه»…
خلاصه اگه دیدین از این به بعد کلی هوش مصنوعی داره بی‌در و پیکر تو زندگی آدم‌ها وارد میشه و کسی هم سفت و سخت بالاسرش نیست که مطمئن شه بی‌خطره یا داره تبعیض ایجاد نمی‌کنه، بدونین چرا و کی این اتفاق افتاد!
منبع: +
