خب، بذارین روراست باشیم؛ از حالا هر کسی توی انگلیس بخواد یه سری چیزای اینترنتی رو ببینه یا استفاده کنه، باید ثابت کنه بالای ۱۸ سالشه! یعنی از فیلمای مخصوص بزرگسالان گرفته تا بازیهایی که برای بزرگترهاست یا حتی خوندن یه پست مشکوک توی ردیت یا شبکههای اجتماعی، همه چی نیاز به احراز سن داره.
حالا احراز سن چیه؟ یعنی سایت ازت میخواد مثلاً عکس صورتت رو اسکن کنی یا کارت ملی/اعتباری نشون بدی که مطمئن شن بچه نیستی! اما این وسط، خیلیا دارن میگن اینکار بیشتر از اینکه فایده داشته باشه، ضرره.
یه عالمه از فعالای حوزه حریم خصوصی و امنیت داده، مثل Robin Wilton که تو سازمان Internet Society کار میکنه، بر این باورند که این قانون باعث میشه مردم – چه بچهها و چه بزرگترا – اطلاعات حساسشون رو زیادی بَدَن. تازه معلوم هم نیست این دادهها فقط همونجور که وعده داده شده استفاده شه و جایی لو نره؛ یعنی حریم خصوصی بر باد!
ماجرا اینه که دولت انگلیس فعلاً رفته هر روشی دمِ دست بوده برداشته، نه اینکه دنبال راه بهتری بگرده. درصد زیادی از متخصصا میگن قانون جدید (که اسمش هست Online Safety Act، یه قانون خیلی قطوره درباره امنیت آنلاین) به جای امنتر کردن وب، شاید نتیجه برعکس بده و اوضاع رو خرابتر کنه. چرا؟ چون حجم عظیمی از دادههای حساس جمع میشه و اگه حتی یه نشتی کوچیک رخ بده، وای به روزمون!
Jack Buckley از ExpressVPN قشنگ هشدار داده: وقتی یه دیتابیس اینقد بزرگ بسازیم، هر هکری اگه موفق بشه هکش کنه، ممکنه به سرقت هویت، اخاذی، کلاهبرداری و کلی اتفاق بد دیگه منجر بشه. یه مثال داشته باشید: همین چند وقت پیش یه اپ امریکایی (Tea app) هک شد و ۷۲هزار تا عکس + پیام خصوصی یهو رفت هوا! حالا فرض کنید همین بلاها ممکنه سر دیتابیسهایی بیاد که بابت احراز سن ساخته میشن.
یکی دیگه از نگرانیهای بزرگ اینه که تعریف «محتوای زیانبار» خیلی مبهمه. Buckley میگه چیزی که به نظر یه نفر خطرناکه، شاید برای دیگری یه بحث مهم یا حتی کمک به سلامت روان باشه. مثلاً تو ردیت که از تیرماه توی انگلیس احراز سن گذاشتن، گروههایی که درباره سلامت روان یا اخبار جنگها حرف میزدن گرفتارن این فیلترینگ شدن.
حتی برخی موسیقیها تو اسپاتیفای هم مشمول احراز سن شدن! بعضیا توییتر نوشتن: امروز موزیکه، فردا شاید کتاب و فیلم و خبر هم همین بشه! خیلیا تهدید کردن که اگه اینطوری پیش بره، دوباره برمیگردن سراغ دانلود رایگان و غیرقانونی، چون حاضر نیستن حریم خصوصیشون رو معامله کنن.
انگار این وسط مردم به فکر دور زدن این سیستمها هم افتادن. مثلاً گیمرها از یه حالت خاص تو بازی Death Stranding استفاده کردن که بتونن محدودیتِ دیسکورد و ردیت رو دور بزنن! یا استفاده از ویپیان (VPN یعنی ابزاری برای عوض کردن موقعیت جغرافیایی و دور زدن فیلترینگ)، مثلاً فقط با شروع اجرای این قانون، ثبتنام تو ProtonVPN یه هویی ۱۴۰۰ درصد رفت بالا! البته مسئولین انگلیس گفتن قصد ندارن فعلاً ویپیانها رو فیلتر کنن، ولی «خیلی دقیق نگاه» میکنن که کسی سواستفاده نکنه!
یه نکته دیگه، رشد تقلب و ساخت مدارک جعلی هم در راهه، چون خیلیا نمیخوان سر و ته اطلاعات واقعیشون رو بریزن بیرون.
حالا سوال اینه: قراره این احراز سن بمونه یا بره؟ احتمالاً بمونه و حتی به بقیه کشورها سرایت کنه. اما خیلی از متخصصا میگن برای محافظت از بچهها تو اینترنت، این راه جوابگو و امن نیست. راه بهتر اینه که والدین کنترل محتوای دستگاه بچهها رو در دست داشته باشن، یا اینکه بچهها و بزرگترا آموزش داده بشن؛ مثلاً استفاده از انواع برنامهها و تنظیمات محدودکننده روی موبایل و کامپیوتر.
دیوید پترسون از ProtonVPN و کلی کارشناس دیگه تاکید کردن، راههای خیلی کمخطرتر هم هست که هم اطلاعات شخصی نره و هم سن، به شکل امنی احراز بشه. مشکل اینجاست که فعلاً دولت انگلیس براش چارچوب حریمخصوصیمحور تعریف نکرده.
در کل ماجرا یه جور دو راهیه؛ از یه طرف باید به امنیت بچهها و پاک بودن وب فکر کرد، از اون طرف حواس باشه که آزادی بیان و حریم خصوصی نابود نشه. هنوز راه حل «بیدردسر و بیخطر» کامل وجود نداره، ولی امید هست که با سرمایهگذاری و حرفشنوی از متخصصاآ، راه بهتر پیدا شه.
خلاصهش: احراز سن اومده و فعلاً هم هست، ولی این وسط بحثهای داغ و نگرانیهای واقعی سرِ حریم خصوصی، امنیت و حتی آزادی بیان در جریانه. فراموش نکنین، هر تصمیمی تو این حیطه تأثیرش مستقیم رو زندگی همهمونه!
منبع: +