تا حالا فکر می‌کردی حذف کردن ایمیل‌های قدیمی، عکس‌ها و فایل‌هایی که گوشه و کنار گوشی یا لپ‌تاپت خاک می‌خورن، بتونه به نجات رودخونه‌ها و حیوانات کمک کنه؟ خب، دولت انگلیس دقیقا همین کار رو پیشنهاد داده! ماجرا از این قراره که امسال انگلیس بدترین خشکسال چند دهه اخیر رو داره تجربه می‌کنه و مسئول‌ها دنبال هر راهی هستن که مصرف آب رو بیارن پایین. یکی از عجیب‌ترین پیشنهادهاشون هم این بوده که مردم ایمیل‌ها و فایل‌های قدیمی‌شون رو پاک کنن!
حالا چرا حذف فایل دیجیتالی باید به صرفه‌جویی آب ربط داشته باشه؟ موضوع اینه که همه‌ی این اطلاعات توی مرکز داده‌ها (Data Centers یعنی جاهایی که کلی سرور و کامپیوتر بزرگه و اطلاعات و سرویس‌های اینترنت رو نگه می‌دارن) ذخیره می‌شن. این مرکز داده‌ها برای خنک موندن حسابی آب مصرف می‌کنن. مثلاً یه مرکز داده با اندازه‌ی کوچیک (یک مگاوات)، که برق ۱۰۰۰ تا خونه رو تأمین می‌کنه، سالی ۲۶ میلیون لیتر آب صرفا برای خنک کردن سرورهاش لازم داره! و این فقط یکی‌شونه.
همین اَبَرسرورها کل دنیای دیجیتال ما رو می‌چرخونن: از ایمیل و عکس گرفته تا هوش مصنوعی و بازی و اپلیکیشن و غیره. سیستم‌های خنک‌کننده‌ای که توی این دیتا سنترها هستن، آب مصرف می‌کنن تا حرارت سرورها رو پایین بیارن؛ چون اگه این کار رو نکنن، کل سیستم داغ می‌کنه و از کار می‌افته.
تازه این فقط آبِ مصرفی مستقیم نیست. حساب کن برای تولید برقی که این دیتا سنترها استفاده می‌کنن، نیروگاه‌های معمولی فسیلی یا حتی هسته‌ای هم کلی آب برای بخار و خنک کردن لازم دارن. یعنی فقط با یه «پاک کردن ایمیل»، کلی زنجیره پشت سرش به نجات آب ختم می‌شه!
خود مردم انگلیس وقتی پیام صرفه‌جویی گرفتن، خیلی همکاری کردن. مثلاً تو منطقه Severn Trent تقاضا برای آب بعد از اعلامیه عمومی، حدود ۲۰ درصد پایین اومد. البته، پاک کردن ایمیل‌ها فقط یه راه کوچیکه و مسؤول‌ها هنوز دقیق نمی‌دونن حذف فایل‌ها دقیقا چه‌قدر آب رو نجات می‌ده. اما انگار همین کارهای به‌ظاهر کوچک، وقتی میلیون‌ها نفر باهم انجام‌ش بدن، حسابی تاثیر داره.
راستش الان پنج منطقه انگلیس مثل یورکشایر یا وست میدلندز، رسما وارد خشکسالی شدن. شیش تا منطقه دیگه هم مدت زیادیه خشکه خشکن و تابستون هم که هر روز رکورد گرما رو می‌زنه. امسال خشک‌ترین بازه شش ماهه بعد از سال ۱۹۷۶ بوده.
شرکت‌های تکنولوژی هم دنبال راه‌های باحال‌تر و به‌صرفه‌تر برای کاهش مصرف آب هستن. مثلاً مایکروسافت اومده دیتا سنتر رو زیر آب گذاشته که دمای آب به خنک کردن سرورها کمک کنه؛ یا روش خنک‌سازی با مایع که نسبت به سیستم‌های سنتی خیلی کم‌مصرف‌تره. متا (همون کمپانی فیسبوک) یه سیستم خنک‌کننده با ممبرین درست کرده که آب کمتری مصرف می‌کنه. گوگل هم دست به اقدام زده؛ مثلاً توی سایت جورجیای خودشون، از فاضلاب تصفیه‌شده برای خنک‌کردن استفاده می‌کنن و قول دادن تا ۲۰۳۰ کاملاً «آب مثبت» بشن (یعنی به اندازه‌ای که مصرف می‌کنن، آب رو هم به طبیعت برگردونن).
جالب‌تر از همه، ایده‌هایی که بر اساس محیط‌زیست محلی هست. تو تورنتو، یه دیتاسنتر از آب سرد عمق دریاچه برای خنک‌سازی استفاده می‌کنه و نیازی به برج‌های خنک‌کننده و تبخیر آب ندارن. یه سری کشور اروپایی هم مثل سوئد، دانمارک و فنلاند، گرمای هدررفته دیتاسنترها رو جمع می‌کنن و با اون خونه‌ها و شرکت‌ها رو گرم می‌کنن!
البته به جز پاک کردن فایل‌ها، کارهای کلاسیک‌تر مثل چک کردن و درست کردن نشتی‌ها هم مهمه. مثلاً یه توالت که نشتی داره، می‌تونه روزی ۲۰۰ تا ۴۰۰ لیتر آب رو هدر بده؛ تقریباً دوبرابر مصرف روزانه یه آدم! پس اگه شیر چکه داره یا توالتت آب می‌ریزه، سریع‌تر سراغش برو!
با توجه به کمبود منابع آب و ادامه خشکسالی، به‌جز این که شرکت‌ها و نهادها باید کارهای بزرگی انجام بدن، مشارکت تک‌تک مردم هم لازمه. هیچ کاری کوچیک نیست! اگه کلی آدم هرکدوم حتی فقط یه کم تو کارهای عادی‌شون صرفه‌جویی کنن، مثل پاک کردن همین ایمیل‌های بلااستفاده، در مجموع نتیجه خیلی بزرگی رقم می‌زنه و شاید همین باعث شه رودخونه‌ها خشک نشن!
اگه بخوام خلاصه کنم:
- انگلیس امسال یکی از خشک‌ترین دوره‌هاش رو داره طی می‌کنه و پنج منطقه وارد خشکسالی شدن.
- مرکز داده‌ها یا دیتا سنترها هم آب زیادی مصرف می‌کنن (نزدیک ۱۰ میلیارد لیتر در سال فقط تو انگلیس!) چون باید سرورها رو خنک کنن.
- پاک کردن ایمیل، عکس و فایل‌های بیخود باعث می‌شه فشار روی این مراکز کمتر شه و نهایتا مصرف آب کاهش پیدا کنه.
- شرکت‌های بزرگی مثل مایکروسافت، متا و گوگل هم دنبال ایده‌های نو برای کم‌کردن مصرف آب دیتاسنترها هستن.
- کارهای کوچیک مثل تعمیر نشتی یا بستن شیر آب رو هم فراموش نکنیم؛ همه با هم کمک کنیم تا منابع آب کمتر هدر بره!
حالا، وقتشه بری اون پوشه اسپم و ایمیل‌های قدیمی‌ت رو هم یه نگاهی بندازی و با حذفشون سهم کوچیکی تو حفاظت از طبیعت داشته باشی! 😉
منبع: +
