حتماً براتون جالبه بدونین که دو تا شرکت خفن، یعنی Altilium و جگوار لندرور (JLR)، اومدن و یه حرکت عجیب غریب تو زمینه باتری ماشین‌های برقی انجام دادن! قضیه چیه؟ اینا تونستن برای اولین بار تو انگلیس، سلول‌های باتری ماشین برقی رو بسازن که مواد کاتد (همون قسمت مثبت باتری) و آند (قسمت منفی) رو کامل بازیافت کردن! این داستان رو تو نمایشگاه Cenex Expo 2025 نشون دادن و واقعاً تونستن یه قدم بزرگ واسه رسیدن به اقتصاد چرخشیِ باتری بردارن. (اقتصاد چرخشی یعنی مواد قدیمی رو دوباره به چرخه تولید برگردونیم، دورریز کم شه، و کلاً همه چی پایدارتر باشه.)
توی این پروژه، انواع “سلول‌های پوچ چندلایه NMC 811” رو که مخصوص ماشین هستن نشون دادن. حالا NMC 811 چیه؟ این یه جور شیمی خاص برای باتری‌هاست که ترکیبی از نیکل، منگنز و کبالت داره و معمولاً کارایی و عمر بالایی داره.
کاتدهایی که واسه این سلول‌ها استفاده کردن، کامل با روشی که خود Altilium روش اسم گذاشته “EcoCathode”، از باتری‌های قدیمی و تموم‌عمر شده ماشین‌های برقی جمع کردن و بازیافت کردن. این EcoCathode واقعاً یه فناوری جدیده که بالای ۹۵٪ فلزات کاتد و ۹۹٪ گرافیت رو از باتری‌های دورریختنی برمی‌گردونه. گرافیت همون ماده اصلیِ آنده.
یه نکته بامزه هم اینه که درصد مواد بازیافتی‌ای که تونستن با این روش به دست بیارن، الان الانش به استانداردهایی که اتحادیه اروپا واسه سال ۲۰۳۶ گذاشته می‌رسه! یعنی یه قدم از قوانین جلوتر رفتن.
تا اینجا که اومدن، تست‌های اولیه روی این باتری‌های جدید نشون داده که کارایی‌شون تقریباً همتای باتری‌هایی هست که از مواد اولیه و دست‌اول ساخته می‌شن. فعلاً JLR هنوز داره کلی تست و بررسی تو آزمایشگاه‌های پیشرفته‌ش انجام می‌ده که مطمئن شه واقعاً جواب می‌ده.
یه نکته جالب دیگه این بود که تو نمایشگاه Cenex، بازدیدکننده‌ها تونستن این سلول‌های جدید رو تو یه مدل شبیه‌سازی شده واقعیت مجازی از باتریِ جگوار آی-پیس ببینن. (واقعیت مجازی یعنی همون VR که با عینک‌های مخصوص وارد یه دنیای مجازی می‌شی!) JLR همین تکنولوژی رو تو طراحی ماشین‌هاش هم استفاده می‌کنه.
حالا چرا اصل کار اینقدر مهمه؟ یه بررسی مستقل به اسم “Life Cycle Assessment” که توسط شرکت Minviro انجام شده، نشون می‌ده اگه همین سلول‌ها با مواد ۱۰۰٪ بازیافتی ساخته شن، ۳۲٪ کمتر گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنن نسبت به باتری‌هایی که با مواد نو تو آسیا ساخته می‌شن! تازه اوضاع فقط همین نیست:
- ۳۰٪ کمتر غبار و مواد معلق تو هوا درست می‌کنن (یعنی آلودگی هوای کمتری دارن)
- ۵۸٪ آسیب به اکوسیستم آب شیرین رو کمتر می‌کنن
- ۳۸٪ مصرف منابع فلزی و معدنی رو پایین می‌یارن
دکتر Christian Marston که مدیر اجرایی Altilium هست، گفته این یه دست‌آورد فنی بزرگه و نشون می‌ده انگلیس واقعاً می‌تونه تو بازیافت باتری‌ها پیشتاز بشه. اونم اضافه کرده تیم‌شون داره ثابت می‌کنه مواد بازیافتی نه تنها کیفیت و استاندارد ماشین رو دارن، بلکه وابستگی ما رو به واردات کمتر می‌کنن و باعث کاهش تولید دی‌اکسید کربن می‌شن.
از طرفی، JLR خیلی روی این پروژه تاکید داره و گفته این حرکت باعث شده یه قدم حسابی به سمت پایدار شدن صنعت خودرو برداریم، مخصوصاً چون بیش‌ترین کربن تو ماشین‌های برقی از همین باتری‌ها میاد.
نکته بامزه اینه که Altilium فقط به همین پایان کار راضی نیست. اینا چند وقت پیش اولین کارخانه‌ی بازیافت باتری تجاری انگلیس رو تو پلیموث راه انداختن (این کارخانه اسمش ACT 2 هست). دارن بیشتر رشدش می‌دن و دارن روی یه کارخانه جدید (ACT 3) کار می‌کنن که می‌تونه مواد معدنی باتری ماشینیِ ۲۴هزار تا خودرو رو هر سال بازیافت کنه!
هدف آلتینیوم و JLR اینه که یه زنجیره جدید تامین مواد تو خود انگلیس ایجاد کنن تا هم صنعت خودرو داخلی تقویت شه و هم ماشین‌های انگلیسی خودشون با مقررات جدید اروپا هماهنگ باشن.
ضمناً این پروژه حسابی مورد حمایت مرکز فناوری پیشرانه‌های پیشرفته انگلیسه (Advanced Propulsion Centre UK). این حمایت‌ها هم کمک می‌کنه بچه‌های صنعتگر این کشور یه سر و گردن از بقیه بالاتر باشن و خودشون رو با قوانین جدید اروپا برای مقدار مواد بازیافتیِ باتری هماهنگ کنن.
خلاصه که یه خبر عالیه واسه طرفدارای محیط زیست و تکنولوژی، چون حالا می‌تونیم امید داشته باشیم باتری‌های ماشین برقی نه تنها سبزتر و پاک‌تر از همیشه باشن، بلکه به تولید داخل هم تکیه کنن و وابستگیشون به کشورای دیگه کم بشه!
منبع: +
