بذار یه داستان بگم از سروصدای قانون جدید آنلاین تو بریتانیا که حسابی ملت رو کلافه کرده! چند روزه یه کمپین راه افتاده که درخواست لغو «قانون ایمنی آنلاین بریتانیا» رو داره و یه جورایی غوغا به پا کرده. فکر کن فقط تو چند روز، بیش از ۳۴۰هزار نفر اومدن این پتیشن رو امضا کردن!
ماجرا از اینجا شروع شد که از جمعه ۲۵ جولای ۲۰۲۵ (البته این تاریخ آینده است!)، یه سری محدودیت جدید برای استفاده از سایت‌ها و اپلیکیشن‌های بزرگ تو بریتانیا اومد. هر پلتفرمی که محتوای بزرگسالها رو نشون میده (مثل سایت‌هایی که مطالب +۱۸ دارن)، حالا مجبوره مطمئن شه هر کسی که می‌خواد ببینه‌شون واقعا بالای ۱۸ سالشه. این کار هم با انواع چک کردن سن، اسکن مدارک، چک کارت اعتباری یا حتی اسکن چهره انجام میشه. حتی شبکه‌های اجتماعی مثل X و Reddit و اپ‌های دوست‌یابی و گیمینگ هم مجبور شدن کاربران زیر ۱۸ رو دور نگه دارن یا براشون محدودیت بزارن.
حالا همین سخت‌گیری‌ها باعث نگرانی خیلی‌ها شده؛ از سیاستمدارها بگیر تا کارشناس‌های فناوری و حریم خصوصی و حتی مردم عادی. مثلاً یونی از متخصص‌ها میگن چنین قانون‌هایی می‌تونه باعث بروز کلی دردسر بشه مثل افشای اطلاعات هویتی، دزدی اطلاعات، نقض حریم خصوصی، یا حتی سانسور بیشتر.
یه توضیح کوتاه: وقتی میگیم «data breach»، منظورمون اینه که اطلاعات خصوصی مردم لو بره و بیفته دست افراد ناشناس و کلاهبردار. یعنی فکرشو بکن، کلی عکس یا اطلاعات کارت ملی بریتانیایی‌ها بریزه رو اینترنت!
یکی از نگرانی‌های اصلی اینه که برای تأیید سن، مجبور میشی عکس چهره‌تو یا حتی کارت شناسایی‌تو بدی به این سایت‌ها. خیلی‌ها معتقدن که این داده‌ها خیلی حساسن و اگه گم و گور بشن، هیچ تضمینی نیست به دردسر نیوفتی. تازه نمونه‌ش رو هم همین اواخر دیدیم؛ مثلاً هک شدن اپ Tea (یه اپ پرطرفدار تو آمریکا) که کلی از اطلاعات کاربران مثل عکس‌هاشون لو رفت.
یه چالش دیگه مسأله ناشناس موندن کاربرانه. مثلاً بعضیا میگن اگه بشه کاربرا رو راحت شناسایی کرد (یعنی همه مشخصات بدن)، راه برای نظارت و رصد (surveillance یعنی زیر ذره‌بین بردن فعالیت افراد) باز میشه و این خودش خلاف آزادی‌هاست. حتی ممکنه پلتفرم‌ها برای اینکه به قانون عمل کنن، کلی محتوا رو فقط با شک حذف کنن و سانسور بالا بره.
الکس بین‌هام (Alex Baynham)، کسی که این پتیشن رو راه انداخته، میگه: «این قانون خیلی سفت و سخت‌تر و محدودکننده‌تر از چیزیه که یه جامعه آزاد بهش نیاز داره. باید کلاً لغوش کنیم و دنبال راه حل منطقی‌تر باشیم؛ نه اینکه به اسم امنیت، بحث درباره موضوعات معمولی مثل قطار و فوتبال و بازی و حتی همستر(!) رو برای همه محدود کنیم.»
یه نکته بامزه اینه که تو بریتانیا اگه یه پتیشن آنلاین بالای ۱۰۰هزار امضا بگیره، پارلمان مجبور میشه موضوعش رو برای بحث و بررسی مطرح کنه! الان که بالای ۳۴۰هزار نفر امضا کردن، پس حسابی باید منتظر بحث داغ تو مجلسشون باشیم. حتی خود الکس گفت: «اگه دغدغه‌ای داری، حتما هم این پتیشن رو امضا کن، هم نماینده‌ت (MP) رو در جریان بزار و تجربه یا نگرانی‌هاتو بهش بگو. شاید دلیل امضای تو با من فرق کنه!»
حالا برای ایرانیایی که شاید ندونن MP یعنی چی: تو بریتانیا MP یعنی عضو مجلس نمایندگان که مردم هر منطقه انتخابش می‌کنن و مسئول پاسخگویی به مردمه.
نکته: این پتیشن تا ۲۲ اکتبر ۲۰۲۵ بازه، ولی چون استقبال خیلی زیاد بوده، احتمالش زیاده زودتر هم بحثش به پارلمان بره.
برای همین سر و صداها، خیلی از مردم بریتانیا هم رفتن سراغ VPNها. VPN مخفف Virtual Private Network هست و خیلی ساده یعنی یه نرم‌افزار که ارتباط اینترنتت رو رمزنگاری و مخفی می‌کنه، جوری که حتی آی‌پی واقعیت رو هم نشون نمیده. در واقع، ملت میخوان با کمک VPN، چک هویت رو دور بزنن و نیازی نباشه اطلاعات حساس رو بدن.
جالب اینجاست که فقط از نیمه‌شب همون روز اجرا، ثبت‌نام تو Proton VPN (یکی از معروفای VPN جهان) ۱۴۰۰ درصد بیشتر شد! سخنگوی این شرکت گفته: «کاملاً مشخصه که خیلی از بزرگسالها نگران تأثیر این قانون روی حریم خصوصی‌شون هستن.»
ولی اینم بدونین که حتی سازمان نظارتی خود بریتانیا به اسم Ofcom هم گفته نیست از VPN استفاده کنین؛ ولی خب مردم راه خودشو پیدا می‌کنن!
این وسط، یه سری کارشناسا هم هشدار میدن که فکر نکنین VPN همه مشکلات رو حل می‌کنه یا کامل ناشناس‌تون می‌کنه. ممکنه بعضی جاها باز هم اطلاعاتتون لو بره.
خلاصه بگم: این قانون برای محافظت از بچه‌ها ساخته شده و اصل نیتش خوبه، اما همراهش مشکلاتی مثل تهدید آزاد بودن اینترنت، افزایش سانسور، خطر نشت اطلاعات و حتی محدود کردن آزادی بیان رو داره. حالا باید دید با این حجم از مخالفت مردم، سیاست‌گذارها کوتاه میان یا باز میخوان سفت و سخت ادامه بدن.
تو اگه ساکن بریتانیایی یا دغدغه‌ش رو داری، میتونی بری آنلاین این پتیشن رو امضا کنی، یا به نماینده منطقه‌ت ایمیل بزنی تا نگرانی‌هات رو به گوشش برسونی. بی‌تفاوت نباش، چون بحث سر اینترنت آزاد و امنیت دیجیتالی مردمه! 🚀
منبع: +
