خب بزارین با یه سوال شروع کنیم: چرا بعضی از دانشجوها اینقدر عاشق متاورس میشن و نمیتونن ولش کنن؟ واقعاً چی توی متاورس هست که آدمها رو قانع میکنه از دنیای واقعی بزنن بیرون و غرق دنیای مجازی بشن؟
اول اینکه، متاورس یعنی چی؟ متاورس همون دنیای مجازی خیلی پیشرفتهست که توش میتونی مثل زندگی واقعی راه بری، خرید کنی، دوست پیدا کنی و کلی کارای دیگه انجام بدی. انگار یه نسخه دیجیتالی از دنیای واقعی تو موبایل یا کامپیوترت داری.
یه چیزی که خیلی راجع بهش حرف میشه، اینه که چرا آدمها مخصوصاً دانشجوها، دوست دارن هر وقت میتونن، به جایی مثل متاورس پناه ببرن؟ توی این تحقیق جالب، اومدن سراغ همین موضوع! یه عالمه از دانشجوهایی که از اپهای متاورس مخصوص واقعیت مجازی (Virtual Reality) استفاده میکردن، پرسیدن چرا انقدر به این دنیا دل میبندن. واقعیت مجازی یعنی اون تکنولوژیهایی که با هدست مخصوص وارد یه محیط کاملاً جدید و سهبعدی میشی.
برای اینکه بفهمن دلیلش چیه، از یه چیزی به اسم Escape Theory استفاده کردن. Escape Theory یعنی همون نظریه «فرار»، که سعی میکنه توضیح بده چرا بعضیا دوست دارن از واقعیت دور بشن و خودشونو با چیزی مثل دنیای مجازی سرگرم کنن.
توی تحقیق، حدود ۵۸۵ تا دانشجو رو بررسی کردن (یعنی نمونه حسابی بزرگی داشتن!). بعدش نتایج رو با یه روش آماری به اسم Partial Least Squares Structural Equation Modeling (یا به اختصار PLS-SEM) تحلیل کردن. خلاصهش اینه که این یه روش پیشرفتهست واسه تحلیل دادهها و مدلسازی رابطهها، که نمیخوای سرت رو باهاش درد بیارم!
حالا بریم سر اصل مطلب: چی باعث میشه دانشجوها به متاورس پناه ببرن؟
١. مشکل در خودمختاری: یعنی اینکه خیلیها حس میکنن کنترل کافی روی زندگی واقعیشون ندارن و توی دنیای متاورس میتونن هر طوری دوست دارن رفتار کنن یا تصمیم بگیرن.
٢. مشکل با درس و دانشگاه: خیلی وقتا حس میکنن از عهده کارای دانشگاه یا درسهای سنگین برنمیان و ترجیح میدن برن جایی که این فشارها رو حس نکنن.
٣. مشکلات ارتباطی: بعضیها توی ارتباط گرفتن با بقیه مشکل دارن یا دوست پیدا کردن براشون سخته. در دنیای متاورس راحتتر میتونن دوست شن یا حرف بزنن.
٤. زمان زیاد توی متاورس: خب واضحه، هر چی بیشتر توی متاورس بمونی، بیشتر از دنیای واقعی فاصله میگیری و دلبسته دنیای مجازی میشی.
٥. تعاملپذیری (Interactivity): این یعنی متاورس یه جوری طراحی شده که آدمو درگیر خودش میکنه و یه عالمه کار جذاب برای انجام دادن هست. تعامل یعنی همون ارتباط و مشارکت توی اون محیط.
همه اینا کنار هم باعث میشه دانشجوها کمکم یه جور دلبستگی (یا وابستگی) به «جای مجازی» یا همون Virtual Place Attachment پیدا کنن. یعنی دیگه متاورس براشون فقط یه سرگرمی ساده نیست، یه جور «خونه دوم» حس میشه که از واقعیت واقعی قشنگتره!
کلاً این تحقیق نشون میده که فراتر از سرگرمی یا تفریح، کلی عامل جدی و روانشناختی هست که باعث میشه آدم به متاورس وابسته شه. خلاصه اگر میبینی کسی اطرافتون هر روز بیشتر تو دنیای متاورس غرق میشه، ممکنه داره برای فرار از مشکلات دانشگاه، ارتباط با بقیه یا زندگی واقعیش این کارو میکنه. این موضوع میتونه زاویه جدیدی به نگاه ما به متاورس و تاثیرش روی زندگی آدمها بده.
پس دفعه بعدی که خواستی وارد دنیای متاورس بشی، ببین دلیلش فقط فانبودنه یا شاید یه کم داری از واقعیت فرار میکنی!
منبع: +