خب بچه‌ها، بیاین یه خبر کم‌سابقه و یه‌کم ترسناک رو با هم مرور کنیم: یه تحقیق جدید نشون داده که یخچال‌های طبیعی توی واشنگتن و مونتانا (تو آمریکا)، بریتیش کلمبیا و آلبرتا (تو کانادا) و البته توی آلپ سوئیس، توی ۴ سال اخیر یعنی از ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ بیشتر از هر زمان دیگه‌ای آب شدن!
تو این دوره کوتاه، مقدار یخی که این یخچال‌ها از دست دادن دوتا برابر کل دهه قبل (۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰) بوده، یعنی بین ۱۰ تا ۱۳ درصد سایزشون کوچیک‌تر شدن! فقط تصور کن: یخچال‌های طبیعی آمریکا و کانادا سالانه به طور میانگین ۲۴.۵ میلیارد تُن (بله، میلیارد!) یخ از دست دادن و آلپ سوئیس هم حدود ۱.۷ میلیارد تُن در سال!
ماتیاس هوس (Matthias Huss) محقق سوئیسی که تو زمینه مهندسی محیط زیست کار می‌کنه، می‌گه: «قبلاً می‌دونستیم اوضاع داره بد میشه، ولی دیدن این ارقام با چشم خودمون، هنوزم غیرقابل قبوله!» اونا میگن رکوردهای قبلی، کلاً ترکوندن و همه داده‌های میدانی هم اینو تایید می‌کنه.
چرا این اتفاق افتاده؟ یخچال‌ها به خاطر شرایط جوی خیلی خاص این سال‌ها کلی آب شدن؛ چیزایی مثل اینکه زمستونا برف کمتری اومد، موج گرمای زودرس داشتیم و مدت طولانی آب‌وهوا گرم و خشک باقی موند. موج‌های گرما—یعنی دوره‌هایی که هوا یهویی خیلی داغ میشه—خیلی نقش داشتن. مثلاً موج گرمای ژوئن ۲۰۲۱ تو آمریکا و کانادا باعث شد برف‌ها زودتر آب بشن و سال ۲۰۲۳ هم باز موج گرمای شدید باعث شد حتی فصل آتش‌سوزی‌های جنگلی زودتر شروع بشه!
یه نکته مهم اینه که دوده و آلودگی‌های روی یخچال‌ها هم بیشتر شدن. دوده (که همون غبار سیاهه که بعد آتش‌سوزی می‌مونه) باعث میشه یخ بیشتر نور خورشید جذب کنه و کلاً روند آب شدن رو سرعت میده.
یخچال‌های بررسی‌شده شامل دو تا تو آمریکا هستن (South Cascade تو واشنگتن و Sperry تو مونتانا)، سه تا تو کانادا (Place، Peyto و Helm)، و پنج تا تو سوئیس. داده‌هاشون رو با اندازه‌گیری‌های هوایی، تصاویر ماهواره‌ای و یه عالمه اطلاعات گذشته ترکیب کردن و دادنش به یه مدل کامپیوتری جدی!
جالب و ناراحت‌کننده اینه که بین سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳، یخچال‌های کل دنیا میانگین سالی ۳۰۱ میلیارد تُن یخ از دست دادن. تازه این فقط یه بخش از داستان بالارفتن سطح آب دریاهاست، که تقریباً یک پنجم کل بالا اومدن آب اقیانوس‌ها رو همین یخ‌ها باعث میشن!
مطالعه نشون داده آب شدن یخچال‌ها به اوج خودش رسیده و الان نگرانی جدی برای مدیریت آب به وجود اومده. از اون بدتر، تو بعضی از مناطق یخچال‌های کوچیک عملاً دارن کامل نابود میشن. این یعنی حتی اگر گرمای زمین بیشتر هم بشه، شاید حجم آبی که یخچال‌ها به رودخونه‌ها و کشاورزی می‌رسوندن خیلی کمتر بشه و توی سال‌های آینده مردم، صنعت و کشاورزی که به این آب احتیاج دارن حسابی به مشکل می‌خورن.
یه نکته جالب دیگه هم اینه که این اتفاقای شدید فقط تو یه نقطه روی زمین نیست، تقریباً تو همه جا داره تکرار میشه، هر چند ممکنه دقیقاً سالش فرق کنه. تاثیرات این وضعیت فقط بالا رفتن سطح دریا نیست؛ کمبود آب شیرین، احتمالش بالاتر رفتن حوادث طبیعی مثل رانش زمین و تغییر بزرگ در چهره کوه‌ها هم هست.
یه چیز دیگه هم که محقق‌ها گفتن این بود که مدل‌های کامپیوتری فعلی هنوز نتونستن در نظر بگیرن نقش مناطقی با برف خورد شده (که بهش میگن firn zone) رو، که این مناطق برفشون هنوز کامل به یخ تبدیل نشده و می‌تونن مقداری آب ذخیره کنن یا آفتاب رو بیشتر بازتاب بدن. پس باید حتی بیشتر نگران باشیم چون مدل‌ها همه چیز رو نشون نمی‌دن!
در نهایت، اگرچه دو تا منطقه، یعنی شمال غرب آمریکا و آلپ سوئیس، الان دارن واقعا رکورد می‌زنن، ولی این یه روند جهانیه و کم کم تاثیرش تو همه جا حس میشه! خلاصه، وضعیت یخچال‌ها حسابی هشدار دهنده شده و همه‌مون باید بیشتر حواسمون به تغییرات اقلیمی و تاثیراتش باشه.
منبع: +
