تا حالا فکر کردی یه روزی میرسه که خلبانهای هواپیما مجبورن کنار یه پهپاد هوش مصنوعی پرواز کنن؟ الان تو نیروی هوایی آمریکا دقیقاً همین اتفاق داره میافته! یعنی خلبانهای آمریکایی دارن دوشبهدوش پهپادهایی پرواز میکنن که یه چیزی مثل XQ-58 Valkyrie هست و با کمک هوش مصنوعی کنترل میشه.
هوش مصنوعی که این پهپادها رو میچرخونه، خودش تو چند ثانیه میتونه کلی تصمیم بگیره و طبق شرایط محیط، سریع واکنش نشون بده. خب، پس برای همینم خلبانها باید کنار این هواپیماهای هوشمند تمرین کنن و بفهمن چقدر سریع باید عمل کنن یا گاهی چقدر “سواری وحشی”ای دارن! این حرکتها هرچی باشه، اسم باحالی هم براش گذاشتن: «Top Gun AI» یعنی هوش مصنوعی به سبک فیلم Top Gun!
حالا این XQ-58 Valkyrie چیه؟ این یه پهپاد جنگی پیشرفتهست که بهش “Collaborative Combat Aircraft” یا CCA میگن. یعنی هواپیمایی که میتونه با کمک و همکاری بقیه نیروها ماموریت انجام بده، حتی با کشورهای متحد آمریکا. از نظر مخفیکاری هم خیلی خفنه. توسعهش رو شرکت Kratos انجام داده و تو برنامه «Low-Cost Attritable Strike Demonstrator» نشونش دادن. این برنامه یعنی دنبال پهپادهایی هستن که هم خیلی گرون نباشه و هم راحت از دست رفت رو بتونی جایگزین کنی.
چند تا مشخصات خفنش رو هم بدون: این هواپیما تا ۳۰۰۰ مایل دریایی یا همون حدود ۳۴۵۰ مایل میتونه پرواز کنه، حداکثر سرعتش ۰/۸۶ ماخ یا همون حدود ۱۰۶۰ کیلومتر بر ساعته، تا ارتفاع ۴۵ هزار پایی میره و تا شش هزار پوند بار میتونه حمل کنه. یعنی یه غول بیسرنشین تمام عیار!
الان این Valkyrieها کنار جنگندههایی مثل F-35 و F-22 و حتی F-18 داره پرواز میکنه. تازه نکته باحالش اینه که میشه سریع تعداد زیادی از این پلتفرم رو ساخت و اورد تو میدون نبرد.
پایگاه Eglin تو فلوریدا جاییه که حسابی روشون دارن تست انجام میدن تا ببینن همکاری انسان و ماشین چطور پیش میره و چقدر میتونن به هم کمک کنن. این قضیه «Human-machine teaming» یا همون تیمسازی انسان و ماشین یعنی کلاً درگیر اینن که هواپیمای معمولی و پهپاد هوشمند کنار هم بهترین عملکرد رو داشته باشن.
حتی ژنرال Adrian Spain، رئیس فرماندهی هوایی آمریکا گفته برنامهدارن پهپادهای هوش مصنوعی رو با خلبانهای واقعی کنار هم پرواز بدن. یعنی یه جورایی هواپیماها دارن رفیق هوش مصنوعی خودشون رو پیدا میکنن!
تازه تو تیرماه امسال (۲۰۲۴)، اسکادران تست ۴۰ام نیروی هوایی آمریکا اومدن تو شرایط شبیهسازیشده نبرد به خلبانان اجازه دادن واقعاً این پلتفرم رو هدایت کنن و عملکردش رو تو میدون جنگ بررسی کنن. یعنی کمکم داریم به جایی میرسیم که نصف نیروها ربات باشن، نصفشون انسان!
یه قسمت باحال دیگه از ماجرا اینه که حتی دارن روی F-16 هم آزمایشهایی انجام میدن تا مدل بدون سرنشینشو فعال کنن، بهش میگن پروژه VENOM. این یعنی F-16 خودش بدون خلبان کار کنه. قراره شش تا جنگنده F-16 این تغییرات رو بگیرن و البته الان سهتاشون تو پروسه ارتقا هست. روی این هواپیماها کلی نرمافزار و سختافزار جدید نصب میکنن تا بتونن خودشون مستقل پرواز کنن.
تو تستهای اولیه که انجام میشه، بازم یه خلبان واقعی داخل هواپیما میمونه که در صورت لزوم کنترل رو بگیره یا فرایند خودکارسازی رو خاموش و روشن کنه. این تستها قراره نشون بدن که آیا این جنگندهها میتونن مانورهای سنگین و سریع رو اجرا کنن بدون اینکه سلامت خلبان به خطر بیفته یا نه.
هدف اینه که ظرف هجده ماه آینده یه F-16 کاملاً ارتقا یافته برای تستهای واقعی آماده باشه. ولی نکته مهم: خود مسوولان نیروی هوایی گفتن فعلاً نمیشه کنترل کامل رو به هواپیمای بدون سرنشین و هوش مصنوعی داد، چون هنوز به دخالت انسانی احتیاج دارن. اما خب، امکان استفاده از هواپیمای بدون سرنشین برای ماموریتها و رهگیری هواپیماهای دشمن یه فرصت خیلی خوبه و نمیخوان از دستش بدن.
در کل، این جریان نشون میده جنگهای آینده، یه ترکیب باحال از انسان و ماشین میشه؛ با پهپادهایی که نه فقط با دستور ما، بلکه با مغز خودشون تصمیم میگیرن و حتی کنار خلبانهای واقعی تو جنگ شرکت میکنن. خیلی آیندهنگرانهست، نه؟
منبع: +
