یه خبر خفن از دنیای تکنولوژی فضایی برات دارم! نیروی دریایی آمریکا (US Navy) یه روبات فضایی طراحی کرده که قراره بره تو مدار و ماهواره‌هایی رو که اون بالا هستن تعمیر و حتی آپدیت کنه! دیگه فکر کن لازم نباشه واسه یه خرابی کوچیک، یه ماهواره چند میلیون دلاری رو بندازن دور یا کلی پول خرج کنن واسه جایگزینش.
این پروژه که اسم رسمی‌ش “Robotic Servicing of Geosynchronous Satellites” یا خلاصه‌ش “RSGS”ـه (یعنی سرویسی رباتیکی برای ماهواره‌هایی که تو مدار زمین دور خودشون می‌چرخن)، قراره قبلاً از پرتاب اصلی یه سری تست فوق‌العاده سخت رو پشت سر بذاره. مثلاً تو تست”thermal vacuum”، روبات رو گذاشتن توی یه محفظه مخصوص روی زمین که شرایط جهنمی فضا رو شبیه‌سازی می‌کنه؛ یعنی هم زمان دمای خیلی بالا و پایین و خلا کامل! خلاصه کلی زجرش دادن که مطمئن شن این دستگاه به درد فضا می‌خوره.
حالا این ربات قراره چیکار کنه؟ راستش الان تو مدارهای “ژئوسنکرون” یعنی جایی حدود ۳۶ هزار کیلومتر بالاتر از زمین هزاران ماهواره فعال داریم. بیشتر این ماهواره‌ها نظامی یا مخابراتی هستن و کلی خرجشون کردن. مشکل اینجاست که وقتی خراب بشن یا تکنولوژیشون قدیمی شه، دیگه هیچ کاری از دستت ساخته نیست! چون نه میشه بهشون دسترسی داشت، نه میشه تعمیرشون کرد؛ صاحباشون فقط باید تماشا کنن و غصه بخورن.
تا الان شرکت‌ها مجبورن واسه جلوگیری از خراب شدن، کلی سیستم بکاپ سنگین و سوخت اضافه براش بذارن (که خیلی گرونه). اما با این ربات جدید، قراره همه چی فرق کنه!
این ربات که بخش سخت‌افزاری‌ش توسط شرکت Northrop Grumman ساخته شده (یه شرکت معروف تو حوزه هوافضا)، دوتا بازوی رباتیکی خفن داره. این بازوها با کلی ابزار و سنسور و دوربین و حتی تصویرگرهای فروسرخ اومدن که مطمئن شن بدون ریسک می‌تونن به ماهواره‌های مشتری نزدیک بشن، بهشون سر بزنن، و اگه نیاز بود، حتی قطعات جدید براشون نصب کنن یا اشکال‌یابی و تعمیر انجام بدن. “Rendezvous and Proximity Operations” رو هم می‌تونه انجام بده یعنی اون قابلیت مانور دقیق برای نزدیک شدن به ماهواره بدون برخورد و خرابی.
فاز بعد از این تست‌ها چیه؟ حالا که تست محفظه خلا و سرما رو با موفقیت رد کردن (این تست رو اوایل سپتامبر تو واشنگتن دی‌سی انجام دادن)، قراره ربات بره به مرکز Northrop Grumman تو ویرجینیا که تست‌های نهایی سیستم رو انجام بدن. بعد از اون، اگه همه چیز اوکی بود، واسه پرتاب آماده‌ان و می‌فرستنش به فضا (احتمالاً سال ۲۰۲۶، البته یه کم تأخیر خورده).
وقتی که این سیستم به فضا بره، اولش یه فاز چکاپ و آزمایشی داره. یعنی اول یه سری مانور و تمرین انجام میده تا مطمئن شن همه چی سالم و قابل اعتماده. بعدش دیگه رسماً شروع می‌کنه به سر زدن و کمک به ماهواره‌ها؛ از تعمیر و تنظیم مدار بگیر تا ارتقا دادن سخت‌افزارشون. این یعنی ماهواره‌ها طول عمر بیشتری خواهند داشت، هزینه‌ها کلی کم میشه و حتی ممکنه نوآوری‌های بیشتری رو شاهد باشیم چون دیگه لازم نیست چند سال منتظر یک ماهواره‌ی جدید بمونیم.
یه نکته آموزشی: این پروژه به کمک بودجه DARPA (یعنی سازمان پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا که دائم دنبال تکنولوژی‌های فضایی و عجیب‌غریبه!) اجرا میشه و نتیجه دو دهه تحقیق و توسعه‌ست. خود کارشناسای این حوزه گفتن این موفقیت، یعنی یه قدم خیلی نزدیک به تحقق رؤیای تعمیر و سرویس‌دهی تو مدار که فقط یه ایده قشنگ بود، الان دیگه داره واقعی میشه.
اگه این پروژه موفق باشه، یه فصل جدید تو سرویس ونگهداری ماهواره‌ها شروع میشه و احتمالاً بزودی یه عالمه ربات تعمیرکار تو فضا می‌بینیم که دارن به ماهواره‌ها سرویس میدن! آینده تکنولوژی واقعاً هیجان‌انگیزه، نه؟
منبع: +
