خب، آماده‌اید یه خبر جالب از دنیای نفت گوش کنید؟ پژوهشگرهای دانشگاه پنسیلوانیا یه روش خفن پیدا کردن که می‌تونه باعث بشه نفت از دل سنگ‌های شیل، خیلی راحت‌تر و بیشتر استخراج بشه. اگه نمی‌دونین شیل چیه: “شیل” همون سنگ لایه‌لایه‌ایه که معمولاً نفت و گاز باحال توش پنهونه و استخراجش همیشه یه داستانه! مشکل اصلی اینجاست که بعد از کلی زحمت و خرج و مته‌کاری، معمولاً حدود ۹۰٪ نفت اونجا جا می‌مونه و اصلاً نمی‌تونن خشکش کنن. یعنی تو کلی چاه نفت آمریکایی کلی نفت مونده!
اما حالا داستان تغییر کرده! محقق‌ها اومدن یه روشی که اسمش “تزریق چرخه‌ای CO2” هست (به انگلیسی cyclic CO2 injection، یعنی گاز دی‌اکسیدکربن رو به شکل دوره‌ای می‌فرستن توی مخزن نفت) رو آپدیت کردن تا نفت بیشتری آزاد کنه. حالا CO2 همون گازی هست که نفس می‌کشیم بیرون و کلی بحث آلودگی درباره‌ش هست.
این روش جدید چی‌کار می‌کنه؟ میان مقدار زیادی CO2 رو از طریق یه چاه می‌فرستن توی مخزن نفت، مثل این که بخوایون چیزی رو با فشار از بین سوراخ-میکروسکوپیِ سنگ‌ها بیرون بکشین! (نانوپورها یعنی همون سوراخ‌ها و روزنه‌های فسقلی توی سنگ‌ها که نفت قایم میشه اونجاها) بعد، چاه رو می‌بندن، می‌ذارن که گاز دی‌اکسیدکربن واسه یه مدت اونجا حال کنه و بچرخه. این گاز با نفت ق разб Nicely مخلوط میشه، باعث میشه نفت حجمش بیشتر شه و راحت‌تر قابل جابه‌جایی باشه. آخرشم کلی از اون نفتی که قبلاً هیچ جوره بیرون نمیومد، میاد بالا!
یه نکته باحال اینجاست که این روش فقط برای نفت نیست، بلکه کمک می‌کنه همزمان CO2 اضافی رو هم در اعماق زمین دفن کنن. یعنی هم نفت درمیاد، هم گاز گلخانه‌ای کمتری وارد جو میشه. واسه همین خیلیا میگن یکی از بهترین سیستم‌های بازیافت توی صنعت نفت همینه!
توی تحقیقات روی مخزن بزرگ Eagle Ford ایالت تگزاس امتحانش کردن و واقعاً جواب داده. دانشمندها میگن کم کم میشه این روش رو برای کلی نقطه و پروژه دیگه هم استفاده کرد. تازه اینم بگم: وقتی مقدار CO2 تزریقی زیادتر باشه، قدرت این روش هم بیشتر میشه، چون گاز بهتر به اعماق مخزن نفوذ می‌کنه و مخلوط بهتری با نفت میده. مخصوصاً واسه نفت‌های سنگین که نسبت گاز به نفتشون کمه (یعنی low gas–oil ratio black oil)، این روش خیلی عالی جواب میده.
دانشمندها میگن این مخزن‌های نفتی زیرزمینی رو مثل یه اسفنج تصور کنید: سوراخ سوراخ و پر از چیزای قاطی‌پاطی. حالا همین “نانُوپورها” مثل همون سوراخ‌های اسفنج نفت رو نگه می‌دارن تا وقتی حسابی شوک بهشون بدی.
یه نکته بامزه اینکه با این کار آمریکا شاید بتونه تا مدت‌ها تو حوزه نفت پیشتاز بمونه و حتی به استقلال انرژی نزدیک بشه. ضمن اینکه چون کار با CO2 رو بهتر یاد می‌گیرن، شاید کم‌کم بتونن به مسائل زیست‌محیطی هم رسیدگی کنن.
البته یه سری چالش هم داره. مثلاً اینکه شرایط عملیاتی، نوع نفت، وضعیت سنگ شیل و غیره خیلی تأثیر می‌ذاره. خلاصه باید برای هر مخزن حسابی مدل‌سازی و آزمایش کنند تا فرمول بهینه‌سازی تزریق رو پیدا کنن. اما در نهایت: آینده استخراج نفت به نظر خیلی جذاب‌تر و هوشمندانه‌تر شده!
خلاصه‌ش این میشه: تا دیروز کلی نفت توی دل سنگ‌ها جا می‌موند، ولی الان با این روش جدید آمریکایی‌ها دارن کاری می‌کنن که حتی اون ۹۰ درصد جامونده هم دیگه نتونه قایم بشه!
منبع: +
