تا حالا شده به این فکر کنی که فعالیت‌های هنری مثل نقاشی کشیدن یا موسیقی گوش دادن چه تاثیری روی روح و روانمون دارن؟ خیلی از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دارن سراغ اینجور کارها میرن تا حال بیمارانشون رو بهتر کنن. اما مشکلی که خیلی وقت‌ها وجود داره اینه که دقیق نمی‌دونن باید از چه ابزارهایی برای سنجش نتیجه استفاده کنن؛ یعنی مثلاً نمی‌دونن چطور افسردگی یا اضطراب افراد رو قبل و بعد از یک برنامه هنری بسنجن.
توی این حوزه کلی تحقیق و مقاله نوشته شده که کلی ابزار مختلف معرفی می‌کنه؛ ولی خیلی وقت‌ها فقط می‌گن ابزارها چیه یا یه توضیح کوچیک می‌دن، هیچ‌کس دقیق نمی‌گه کدوم یکی‌ها واقعاً کاربرد دارن و تو مطالعات بیشتر استفاده شدن. یا مثلاً نمی‌گن پرکاربردترینشون چیه. این تیم محقق اومده دقیقاً همین رو بررسی کنه!
چی کار کردن؟ اول یه بررسی دو بخشی درباره مقالات انجام دادن؛ یعنی یه جور مرور سیستماتیک که خیلی کارشون علمی باشه. اول از همه سراغ ابزارهایی رفتن که تو پزشکی و سلامت همیشه برای سنجش افسردگی و اضطراب استفاده می‌شن و معتبر (validated) شدن؛ معتبر یعنی دانشمندها کلی تحقیق کردن و دیدن واقعاً اون چیزی که باید رو می‌سنجه. تو بخش دوم هم گشتن ببینن از بین این ابزارها، وقتی درباره تاثیر هنر روی سلامت روان حرف زده می‌شه، کدوم ابزارها در عمل بیشتر استفاده شدن. حتی تا ۱۸ نوع حوزه هنری رو پوشش دادن؛ مثلاً هنرهای تجسمی (مثل نقاشی)، هنرهای نمایشی (مثل تئاتر) و بقیه.
نتیجه چی شد؟ ۴۴ تا ابزار واسه سنجش افسردگی و ۸۱ تا ابزار برای اضطراب پیدا کردن که واقعاً عدد بزرگیه! اما جالب اینجاست که بین همه‌شون چندتا ابزار خیلی معروف بودن و در اکثر مطالعات سر و کله‌شون پیدا می‌شد:
- “Hospital Anxiety and Depression Scale” یا همون HADS: این یه پرسشنامه خیلی معروفه که افسردگی و اضطراب رو با هم می‌سنجه. (HADS یعنی مقیاس اضطراب و افسردگی بیمارستانی، برای وقتی که می‌خوان تو حالت‌های مختلف میزان ناراحتی‌های روانی رو بسنجن.)
- “Beck Depression Inventory” یا همون BDI: یه تست فوق‌العاده رایج برای سنجش افسردگی که کلی آدم تو مطالعات علمی استفاده‌اش کردن. (BDI یعنی پرسشنامه افسردگی بک، یکی از امتحان پس‌داده‌ترین‌ها تو دنیا!)
- “State–Trait Anxiety Inventory” یا توضیحش STAI: اینم درباره اضطرابه و دو جور اضطراب رو می‌سنجه، یکی اضطراب لحظه‌ای (state) و یکی اضطرابیه که همیشه با آدمه (trait). (یعنی مثلاً یکی به خاطر امتحان مضطرب می‌شه یا کلاً آدم استرسیه.)
نکات جالب:
- از BDI بیشتر واسه پروژه‌های هنری اجرایی، مثل موسیقی و تئاتر، استفاده شده.
- STAI هم برای هنرهای اجرایی و هم هنرهای تجسمی به کار رفته.
- HADS توی همه انواع هنرها دیده می‌شه. یعنی اگه اهل فیلدهای مختلف هنری هستی و دنبال یه ابزار مطمئن می‌گردی، HADS رو حتماً مد نظر داشته باش!
آخر این تحقیق اومده می‌گه اگه دنبال ارزیابی درست نتیجه‌های روانی شرکت‌کننده‌ها تو پروژه‌های هنری هستی، این سه تا ابزار واقعاً امتحانشونو پس دادن و قابل اعتمادن. یعنی اگه می‌خوای بدونی یه کارگاه نقاشی توی یه مرکز درمانی واقعاً رو افسردگی و اضطراب اثر داشته یا نه، باید بری سراغ این سه تا تست!
خلاصه کلام: اگر تو یا دوستات تو حوزه هنر و سلامت کار می‌کنین و می‌خواین نتایج کارتون رو واقعی و علمی بسنجین، حتماً به سراغ این ابزارها برید. اینجوری هم خودتون مطمئن می‌شین کارتون تاثیر داره یا نه، هم می‌تونین با بقیه نتایجتون رو به اشتراک بذارید تا دانش بیشتری جمع بشه. هر پرسشنامه‌ای هم یه سری نکات و محدودیت داره که باید قبلش حتماً یه کم درباره‌ش بخونی، ولی این سه تا واقعاً جزو بهترین‌ها هستن!
منبع: +
