همسایگی ونوس و مشتری: این دو سیاره قراره همدیگه رو «بوس کنن»!

اگه دنبال بهونه‌ای واسه زدن بیرون زیر آسمون شبای تابستونی می‌گردی، باید بهت بگم که یه اتفاق توپ داره می‌افته! درست همزمان با بارش شهابی پرساوس (که خودش یه نمایش نوری قشنگه و هر سال مردادماه میشه ببینیش)، دو تا از روشن‌ترین سیاره‌های آسمون، یعنی ونوس و مشتری، قراره خیلی نزدیک به هم قرار بگیرن، طوری که انگار دارن همدیگه رو «بوس» می‌کنن!

این اتفاق قراره بامداد سه‌شنبه، ۲۱ مرداد (برابر با ۱۲ آگوست) بیفته و خب، واقعاً حیفه از دستش بدی. این دو سیاره کمتر از یه درجه از هم فاصله خواهند داشت. اگه نمی‌دونی یه درجه چقدره، همین قد بگم که اگه دستتو دراز کنی و انگشت کوچیکتو بگیری جلوی چشمت سمت آسمون، فاصله‌شون تقریباً به اندازه همون انگشت میشه! حالا فکر کن دوتا ستاره روشن اون‌قدرا به هم نزدیک شن!

برای دیدن این وصال فضایی(!)، باید یا دیر شب بیدار بمونی یا زود صبح پا شی. ونوس و مشتری خودشونو حوالی ساعت ۳ صبح (به وقت محلی) نشون می‌دن و تا حدود ۶ صبح هم تو آسمون می‌مونن. البته بسته به اینکه تو کدوم شهر باشی، این زمان یه کوچولو فرق داره. اگه می‌خوای دقیق مطمئن شی، سایتایی مثل Time and Date رو چک کن (خیلی راحت زمان طلوع‌وغروب سیاره رو لو میده).

حالا نکته باحال اینه که این دو سیاره از سمت شرق طلوع می‌کنن، کنار صورت فلکی جِمینی (یعنی دوپیکر – Gemini یکی از اون صورت فلکیا تو آسمون که دو تا ستاره پررنگ کنار همن). قبل از طلوع خورشید، هر دوتاشون تا تقریبا ۲۰ درجه بالاتر از افق میرن بالا. پس اگه یه جای صاف‌وصوف گیر بیاری که ساختمان و درخت جلو دیدتو نگیره، قول میدم یه منظره توپ نصیبت میشه.

اصلاً نگران وسیله نباش، چون با چشم غیرمسلح هم میشه دیدشون! ونوس بعد از ماه، دومین جسم پرنور شبای زمینه و مشتری هم جایگاه سه رو داره. اما اگه یه دوربین دوچشمی باحال یا یه تلسکوپ خونگی داشته باشی، تازه اونجاست که فاز باحالی می‌گیره.

اگه تلسکوپ داشته باشی، می‌تونی خط‌هایی رو که رو ابرای مشتریه ببینی. حتی شاید اون نقطه قرمز بزرگ معروفش رو هم شکار کنی! راستی، Great Red Spot همون لکه قرمز غول‌پیکر وسط مشتریه که در واقع یه طوفان وحشی و عظیمه، دوبرابر قطر زمین اندازه داره! این لکه هر ده ساعت یه بار دورتادور مشتری می‌چرخه و وقتی وسط سیاره بیفته، حسابی معلوم میشه. یه سایت باحال هم هست (Sky & Telescope) که دقیقا میگه کی این لکه از روبه‌رو دیده میشه.

از اونور، ونوسم داستان داره! این سیاره مثل ماه، فاز داره. یعنی یه وقتا هلالیه، یه وقت نیمه، یه وقت پر! اما فرقش اینه که این حالتای مختلف ونوس فقط با تلسکوپ یا دوربین دوچشمی دیده میشن و با چشم خالی دیده نمیشن. و نکته عجیب‌تر: ونوس برای اینکه همه فازهاشو کامل کنه، ۵۸۴ روز طول می‌کشه! ماه رو ببین، ظرف کمتر از یه ماه قشنگ همه فازهاشو نشون میده، اما ونوس حسابی صبور بازی درمیاره!

یه چیزی هم باید قبلش بدونی: شانس میاره که ونوس و مشتری این‌قدر روشن‌ان، چون ماه اون شب تقریباً ۹۰ تا ۹۵ درصد روشنه و بهش میگن «waning gibbous» (یعنی ماه یه کم از کامل لاغرتر شده، اما هنوز تقریباً بزرگه – فازهای ماه رو اگه ندونی خلاصه بگم: ماه اول باریک میشه، کم‌کم گنده‌تر میشه، کامل میشه بعد دوباره لاغر میشه تا نو ماه بعد). این نور ماه اصولاً یه کم اذیت می‌کنه، ولی چون ونوس و مشتری تو شرقن و ماه اون موقع نزدیک غربه، نورش مزاحم نمی‌شه. اگه بتونی ماه رو پشت درخت یا ساختمون قایم کنی، اصلاً عالی میشه!

یه نکته مهم‌تر واسه اونایی که خواب‌سنگین هستن: اگه این شب رو از دست دادی، هیچ غمی نیست! حتی چند شب بعدش هم ونوس و مشتری هنوز کنار همن، فقط کم‌کم دارن از هم دور میشن.

در کل یا الان پا میشی آسمون رو تماشا می‌کنی، یا چند شب بعدشم شانستو امتحان کن. مخصوصاً الان که کلی اتفاق خوب (مثل بارش شهابی و این وصال دو سیاره) کنار همن. ممکنه هوس کنی بری عکاسی هم بکنی! راستی اگه دنبال نکته عکاسی از ماهی، حسابی پیشنهاد میدم تو اینترنت یه سرچ بزنی، کلی ترفند و راهنما پیدا میشه.

خلاصه که اینم از یه اتفاق فضایی باحال دیگه؛ قراره ونوس و مشتری یه لحظه حسابی نزدیک بشن و تماشایی‌ترین منظره رو بسازن. یه کم زحمت داره بیدار موندن، اما یه خاطره شیک تو آفریقاست! آسمون صاف، دوربین دم دست، یه لیوان چای، و خلاصه حالشو ببرید!

منبع: +