اگه تا حالا زخمی داشتی که مجبور بودی هی پانسمانش رو عوض کنی یا نگران عفونت باشی، خبر خوبی برات دارم! یه تیم محقق از دانشگاه RMIT استرالیا یه وسیله پوشیدنی اختراع کردن که می‌تونه واقعاً رو همه این دردسرها خط بکشه. این وسیله کوچولو و هوشمند، بدون اینکه لازم بشه پانسمان رو برداری یا کلی ور بروی با زخم، هرچی لازمه رو درباره روند خوب شدنش بهت نشون می‌ده.
ماجرا اینه که این دستگاه یه جور سنسور پیشرفته‌ست که هم دماش رو اندازه می‌گیره، هم PH زخم رو (یعنی اسیدی بودن یا نبودنش چقدره، که برای عفونت خیلی مهمه)، هم نشونه‌های التهاب رو نشون می‌ده. اصلاً التهاب همون ورم و قرمزی دور زخم میشه که نشونه عفونته. تازه همه این اطلاعات رو با بلوتوث به گوشی یا یه دستگاه دیگه می‌فرسته، یعنی دیگه هیچ نیازی نیست هر بار به زخم دست بزنی یا پانسمانشو باز کنی. همین موضوع خودش کلی جلوی باکتری و قارچ و عفونت رو می‌گیره! چون هرچی کمتر به زخم دست بزنن، ریسک عفونتش پایین‌تر میاد.
این وسیله فعلاً تو حالت آزمایشگاهی و ارائه نمونه (همون Proof-of-Concept، یعنی اثبات این که ایده عملی میشه) ساخته شده، ولی تست‌هاش واقعاً امیدوارکننده بودن. مثلاً دکتر پیتر فرانسیس متیو الانگو که اصلی‌ترین مخترع این پروژه‌ست، گفته که سنسورها رو گذاشتن رو سطوح خمیده مثل بازو یا ساق و دستگاه حسابی فیکس شده و خوب کار کرده. این یعنی واقعاً واسه بدن آدم ساخته شده و جا نمی‌ذاره که اذیت بشی.
یه نکته خیلی بامزه و مهم هم اینه که اکثر این جور وسایل پزشکی هوشمند که جدیداً میان، یه بار مصرف‌ان و کلی آشغال تولید می‌کنن. ولی این دستگاه RMIT از موادی ساخته شده که کاملا biocompatible هستن (اسم باکلاسیه که یعنی سازگار با بدن، بدن رو اذیت نمی‌کنه، حساسیت هم نمی‌ده) و تازه چند بار هم می‌تونی استفاده‌اش کنی. هم اقتصادیه، هم به نفع محیط زیسته! موادش هم جوری طراحی شدن که موندگار باشن، نه مثل بقیه چسب زخم‌هایی که بندازیشون دور.
جالب‌ترش اینه که دانشمندا گفتن اگه بخوان این دستگاه رو در مقیاس بالا تولید کنن، هزینۀ ساخت هر عددش کمتر از ۵ دلار میشه! یعنی تو دنیای پزشکی که کلی وسیله گرونه، این یکی واقعاً مقرون‌به‌صرفه‌ست؛ چه تو کشورهای پیشرفته چه جاهایی که امکاناتشون محدوده. حالا فکر کن این فناوری وارد بیمارستانا و مراکز درمانی مختلف هم بشه، دیگه دردسر تعویض مداوم پانسمان و نگرانی بابت عفونت خیلی خیلی کمتر میشه.
پایه و اساس این سنسور هم یه فناوری خاصیه که ثبت اختراع هم شده و می‌تونه چندتا نشونه سلامتی رو با هم اندازه بگیره. بش میگن multi-biomarker detection یعنی همزمان چند علامت یا شاخص مهم رو تشخیص می‌ده. کاربردش هم فقط محدود به زخم نیست. مثلاً خود تیم RMIT قبلاً یه سری سنسور برایتخت بیماران تو خانه‌های سالمندان ساخته بودن که خوابی راحت و وضعیت بدن رو ارزیابی می‌کرد! تازه الان یه پروژه جدا هم دارن که دستگاه پوشیدنی برای پایش قلبه و دکتر الانگو خودشم تو اون پروژه فعاله.
حالا چرا این وسایل اینقدر مهمن؟ چون زخم‌های مزمن (chronic wounds یعنی زخم‌هایی که خیلی دیر خوب میشن یا همیشه باز می‌مونن)، حسابی برای بیمارا و نظام سلامت مشکل درست می‌کنن. فقط تو استرالیا سالی تقریبا ۵۰۰ هزار نفر با این قضیه درگیر میشن و هزینه درمانش هم حدود ۳ میلیارد دلار به سیستم پزشکی فشار میاره! حالا تصور کن یه حسگر همیشگی، بدون درد و سر، همه چیز رو کنترل کنه و وقتی نیاز بود فقط یه هشدار بفرسته؟ هم خیال بیمارا راحته، هم دکترها می‌تونن بهتر تصمیم بگیرن، هم هزینه‌ها و عفونت‌ها کلی کم میشه.
نتیجه این مطالعات شگفت‌انگیز رو هم تو ژورنال معتبر Advanced NanoBiomed Research منتشر کردن (یه مجله علمی تخصصی ـ درمورد فناوری‌های بیومدیال و نانویی).
در کل، این دستگاه پوشیدنی، ساده به نظر میاد ولی واقعاً قراره ذره ذره درمان رو واسه همه آسون‌تر و مطمئن‌تر کنه!
منبع: +
