خب بچهها، یه کشف جالب شده که شاید یه کم ترسناک هم به نظر بیاد! محققای مؤسسه تکنولوژی کارلسروهه (همون KIT آلمان) نشون دادن که میشه فقط با استفاده از سیگنالهای وایفای، آدمای اطراف رو حتی اگه هیچ موبایل یا وسیلهای هم همراهشون نباشه، شناسایی کرد. حالا این یعنی چی؟
معمولاً قبلاً اینجوری بود که برای شناسایی افراد باید طرف موبایل یا تبلت یا یه دستگاه متصل به وایفای همراهش باشه، ولی این فناوری جدید اصلاً به این احتیاجی نداره و خودش با بررسی همون سیگنالهای معمولی وایفای که مدام بین دستگاهها رد و بدل میشه، کار میکنه.
نکته باحال اینه که این سیستم میتونه با آنالیز خیلی دقیق این سیگنالها، یه تصویر تقریبی و خیلی شبیه به واقعیت از حضور، وضعیت بدن (مثل ایستاده یا نشسته بودن) و حتی حرکات یه نفر بده. دقیقاً مثل عکس دوربین، فقط این یکی بهجای نور با امواج رادیویی کار میکنه. امواج رادیویی همون موجهایی هستن که وایفای و رادیو و اینا باهاش کار میکنن و دیده نمیشن ولی همهجا هستن!
پروفسور تورستن اشتروفه از KIT توضیح داده که درست مثل دوربین، میتونن هر چیزی رو که امواج رادیویی ازش رد میشن، تصویرسازی کنن. حتی اگه طرف موبایلش خاموش باشه یا اصلاً باهاش نباشه! یعنی فقط با وجود چند تا وایفای فعال تو محیط (مثلاً کافیشاپ، خونه یا اداره)، سیستم میتونه بفهمه کی تو محیط هست و داره چی کار میکنه، اونم بدون اینکه کسی خبر داشته باشه یا رضایت داده باشه.
جولیان تودت از همون مؤسسه میگه که هر روتر وایفای میتونه تبدیل به یه دوربین نامرئی برای رصد آدمها بشه! کافیه شما هر روز از جلوی کافیشاپی که وایفایش فعاله رد بشین؛ حضورتون ثبت میشه و شاید بعدها یه شرکت یا حتی نهادهای دولتی هم بتونن هویّتتونو شناسایی کنن. این وسط نهادهای نظارتی (یعنی سازمانهایی که کارشون کنترل و نظارته) یا حتی خلافکارای سایبری هم شاید بخوان از این روشها استفاده کنن؛ مخصوصاً چون وایفای تقریباً همهجا هست.
قبلاً برای رصد آدمها باید سنسورهای خاص مثل لایدار (LIDAR، یه جور تکنولوژی برای اسکن محیط با نور لیزر) یا تجهیزات عجیب میاوردن یا سراغ چیزهایی مثل کانال سیگنال وایفای (CSI) میرفتن که واقعاً نصبشون سخت بود. ولی الان با همون دستگاههای معمولی وایفای تو خونه و محل کار و کافه و هر جا میشه اطلاعات مهم رو گرفت. کافی یک بار این سیستم راه بیفته؛ نه دستگاه ویژه میخواد، نه دسترسی عجیب و پیچیده.
نحوه کار دقیقش به این صورته: دستگاههای وایفای برای اینکه خوب سیگنال بدن، همش دارن به هم بازخورد میفرستن. این بازخوردها رو بهش میگن BFI یا Beamforming Feedback Information – یعنی یه جور سیگنال برگشتی که هنوز رمزنگاری نشده و اگر کسی بلد باشه، راحت میتونه بخونه و استفاده کنه. با همین اطلاعات، میشه آدمها رو از زوایای مختلف دید و شناسایی کرد!
البته اصل قضیه به کمک یادگیری ماشینی (Machine Learning همونی که به کامپیوتر آموزش میده خودش از دادهها چیز یاد بگیره) پیش میره؛ وقتی مدل آماده شد و آموزش دید، دیگه شناسایی آدمایی که قبلاً دیدتشون تو چند ثانیه انجام میشه. تو یکی از آزمایشها با شرکت حدود ۱۹۷ نفر تونستن با تقریباً ۱۰۰ درصد دقت، افراد رو بشناسن! مهم نیست چطور راه میری یا کجا وایسادی، سیگنالها همه رو لو میدن.
در نتیجه، ما با یه موقعیت روبروایم که حریم خصوصی (Privacy همون معنی حفظ اطلاعات شخصی و نذاشتن کس دیگه بفهمه کجاییم یا چیکار میکنیم) حسابی تحدید شده. چون وایفای دیگه همهجا هست؛ حتی تصورش رو بکن کافی اون کس که داره رد میشه هیچ دستگاهی نداشته باشه ولی حضورش فقط با موجهای وایفای شناسایی بشه!
خلاصه حواستون باشه، وایفای فقط برای اینترنت گرفتن نیست… شاید به زودی خودش یه جور دوربین نامرئی بشه و هر جا میریم، ردپامونو بزاره روی امواج!
منبع: +
