رکورد جدید مودم‌های وای‌فای: هم اینترنت میدن، هم یواشکی حرکاتو تو خونه میگیرن! ولی قضیه حریم خصوصی چیه؟

خب، بیا یه چیز جالب و شاید یه ذره ترسناک بگم! یه قابلیتی جدید اومده که شرکت Xfinity از برندهای Comcast (که بیشتر با اینترنت و مودم میشناسنش) معرفی کرده به اسم Wi-Fi Motion. ایده‌ش اینه که مودم و سه تا وسیله‌ی وای‌فای دیگه مثل پرینتر یا یخچال هوشمند یا تلویزیونت رو تبدیل کنه به سیستم تشخیص حرکت! یعنی دیگه لازم نیست سنسور ویژه بخری، همین وسایل خونت کافیه! البته همه کاربرا هنوز به این ویژگی دسترسی ندارن و فعلاً داره برای یه عده خاص امتحان میشه، ولی بحثش داغه چون خیلیا میگن “عه! این دیگه خیلی فانتزیه… یا شاید هم یه کم عجیب!”

حالا اصلاً قضیه چیه؟ وقتی این ویژگیو فعال می‌کنی (که از اول خاموشه و باید خودت روشنش کنی)، مودم Xfinity و اون سه دستگاه دیگه با هم یه محدوده بیضی شکل درست می‌کنن که هر چیزی این سیگنالو بهم بزنه، به عنوان حرکت شناسایی میشه. مثلاً اگه یکی از جلو یخچال رد شه که وصل به وای‌فایِ مودمه، اونجا حرکت رو تشخیص میدن. البته اینم بگم: دستگاه‌ها بین خودشون حرکت رو تشخیص نمیدن، فقط مسیر مودم به اون دستگاه‌ها مهمه. یعنی اگه مثلاً پرینتر و تلویزیون رو گذاشتی دو طرف خونه، فقط مسیر هر کدوم تا مودم پوشش داده میشه. یه توضیح کوچیک: Gateway یعنی همون مودم‌هایی که اینترنت خونه رو پخش می‌کنن. مدل‌هایی که این کار رو فعلاً دارن، XB8 و Technicolor XB7 CGM4981COM هستن که خیلی از مردم ندارن و همه‌جا هم این قابلیت فعال نیست.

وقتی حرکتی آنجا تشخیص داده شد، می‌تونی تنظیم کنی که چی بشه. در ساده‌ترین حالت، یه نوتیفیکیشن (همون پیام کوچیک رو گوشی مثلاً) برات میاد و میگه “حرکت شناسایی شد!” حالا سطح حساسیت هم میشه تنظیم کرد: مثلا گفتن که اگه سگ یا گربت زیر 18 کیلوگرم (تقریباً 40 پوند) بود، هشدار نده و هی سر هر حرکت سگت پیام نگیری! اما ایراد فنی اینجاست که سیستم هنوز خوب بلد نیست تفاوت سگ بزرگ و بچه رو بفهمه. یعنی ممکنه اگه یه کودک کوچیک تو خونه راه بره، سیستم با یه سگ بزرگ اشتباه بگیره. بازم می‌تونی تعیین کنی اعلان‌ها فقط تو یه ساعت خاص بیان یا مثلاً بعضی زمان‌ها کلاً برات هشدار نیاد.

تا اینجاش خیلی هم جذابه؛ یه جور سیستم امنیتیه مجانی برای خونه، بدون اینکه چیز عجیب اضافی بخری. اما یک عده خیلی زود شروع کردن به نگران شدن بابت حریم خصوصی (Privacy). حریم خصوصی یعنی اینکه اطلاعات و زندگی شخصیت چقدر امن و به دور از چشم شرکت‌ها و آدمای دیگه می‌مونه. خب، تو این دنیایی که همه‌مون گوشی هوشمند داریم، ساعت هوشمند خواب و ضربان قلبمونو رصد می‌کنه، یا حتی AI Assistantها (هوش مصنوعی که به ما کمک می‌کنه، مثلاً گوگل اسیستنت یا سیری) ایمیلامونو می‌خونه و خلاصه می‌کنه، دیگه تقریباً حریم شخصی خیلی معنی‌اشو از دست داده. ولی اینکه تو خونه تحت نظر مودم باشی یه لِول دیگه‌اس!

خود Xfinity گفته که Wi-Fi Motion رو برای امنیت حرفه‌ای نساختن و خبری از نظارت لحظه‌ای توسط آدم وجود نداره. اما همچنان کلی دیتا دربارهٔ حرکت‌های توی خونه ذخیره میشه. این داده‌ها حتی ممکنه بدون خبر قبلی توی پرونده‌های قضایی یا به درخواست پلیس و دادگاه، اونم بی سروصدا با طرف سوم به اشتراک گذاشته بشه. یعنی مثلاً اگه پرونده‌ای مطرح شه، راحت می‌تونن به پلیس بگن که فلانی فلان موقع خونه بوده یا نبوده! یه عده تو انجمن‌های کاری مثل Hacker News (یه فروم برای برنامه‌نویسا و آدمای فنی که درباره این موضوعات بحث می‌کنن) خیلی به این قضیه حساس بودن و خوششون نیومد. البته بقیه هم میگن ISPها (اون شرکت‌هایی که بهت اینترنت میدن) همین الانش هم از استفاده اینترنت و حتی موقعیت تقریبی‌ت سر در میارن، حتی اگه این ویژگی فعال نباشه.

یه نگرانی دیگه هم هست: اگه هکرها یا آدمای خرابکار دستشون به این داده‌ها برسه (که ممکنه از راه‌های امنیتی ضعیف مودم یا یه باگ ساده بشه بهشون نفوذ کرد)، دیگه دقیق می‌فهمن کی خونه‌س و کی نیست و راحت‌تر میشه بهت دستبرد زد یا کارای بد دیگه کرد. یعنی این اطلاعات اگه درز کنه، واقعا وضعیت بدی درست میشه.

در کل، هنوز خیلی مشخص نیست این Wi-Fi Motion واقعاً چه تاثیری داره؛ یعنی ممکنه خیلی هم خوب کار کنه ولی باعث بشه خیلیا گرفتار نگرانی جدید امنیتی بشن. اگه از xfinity استفاده می‌کنی، لازم نیست حتماً فعالش کنی، گزینه‌ش اختیاریه و با یه دکمه می‌تونی خاموش بذاریش. ولی این بحث جدید نشون میده ما همینطور داریم با کلی داده از زندگیمون معامله می‌کنیم و هروقت یه چیزی برامون راحت‌تر میشه، شاید داریم یه تیکه از حریممون رو می‌دیم به یه شرکت بزرگ. پس انتخاب بین امنیت مجانی خونه و پرایوسی دقیقاً یه دوراهی مهمه و باید دید در آینده مردم سمت کدوم کفه ترازو میرن!

اگه دوست داشتی درباره مودم‌های خفن امسال یا تکنولوژیای وای‌فای جدید مثل HaLow (یه نسل تازه وای‌فای که فاصله خیلی زیاد رو با سرعت بالا پوشش میده) هم بدونی، اونم کلی مطالب هست که می‌تونی بخونی. اما فعلاً، هر وقت به مودمت نگاه کردی یادت باشه شاید همین الآنم داره حرکاتو می‌پاد! 😅

منبع: +