یادآوری خاطرات مشترک: کلیدی برای رابطه زناشویی باحال‌تر و حال روانی بهتر!

حتماً خودتون هم تجربه کردین که سرِ صحبت با همسرتون، مرور خاطرات گذشته چقدر می‌تونه جو صمیمی‌تری بین‌تون بسازه. مثلاً وقتی با هم خاطره اولین قرار عاشقانه‌تون یا یه سفر هیجان‌انگیز رو مرور می‌کنین، این کار احساس نزدیکی رو خیلی بیشتر می‌کنه. خب، جالب اینجاست که همین موضوع، یعنی سبک یادآوری خاطرات مشترک (Marital Reminiscence Styles یا همون MRS)، حسابی روی کیفیت رابطه زناشویی و حال خوب روانی تأثیر می‌ذاره.

توی یه تحقیق جالب که سال ۲۰۲۳ توی کرمانشاه انجام شد، اومدن بررسی کردن این رابطه رو. داستان از این قراره که اومدن از بین همه زوج‌های شهر، ۳۰۴ نفر رو گلچین کردن (روش‌شون رو بهش میگن convenience sampling، یعنی هر کی دم دست بود) و کلی پرسشنامه مختلف بهشون دادن. مثلاً یه پرسشنامه مخصوص سنجیدن سبک خاطرات مشترک به نام Marital Reminiscence Styles Questionnaire یا MRSQ که توسط مجذوبی و فورستمایر تو سال ۲۰۲۵ طراحی شده (جالبه تاریخ آینده است!). بعد برای سنجیدن کیفیت رابطه هم از یه پرسشنامه دیگه به اسم Relationship Quality Questionnaire (یا به طور خلاصه همون RQ) استفاده کردن که قبلاً توسط چانودی و همکاراش تو سال ۲۰۱۸ ساخته شده. در نهایت هم برای اینکه حال روانی رو بسنجن سراغ پرسشنامه Ryff’s Psychological Well-Being (که خلاصه‌ش میشه همون PWB) رفتن.

خب، حالا کار جالب‌تر این تحقیق این بود که با استفاده از کلی نرم‌افزار آماری مثل SPSS-26 و LISREL-10 (که هر دوشون واسه تحلیل داده‌ها و مدل‌سازی آماری مثل اصطلاح «مدلسازی معادلات ساختاری» یا SEM کاربرد دارن)، داده‌ها رو آنالیز کردن.

نتایج چی شد؟ معلوم شد مدل فرضیِ محقق‌ها بین نمونه موردنظر جواب داده. یعنی چی؟ یعنی سبک یادآوری خاطرات مشترک واقعاً روی کیفیت رابطه زناشویی و در نهایت روی حال خوب و سلامت روانی تأثیر می‌ذاره. اما این وسط، یه نکته مهم هست: آدما دو جور سبک یادآوری دارن. یه نوعش بهش میگن سبک یادآوری وسواسی (Obsessive MRS) که همش گیر میده به نکات منفی یا خاطرات بد؛ خب، این سبک فشار میاره رو کیفیت رابطه و باعث میشه حال روانی بدتر شه. اما نوع باحال و مفیدش هم هست: سبک یادآوری روایی (Narrative MRS) که وقتی زوج‌ها با هم قصه‌گویی می‌کنن و خاطرات رو به شیوه مثبت مرور می‌کنن، کلی به کیفیت رابطه کمک می‌کنه و در نهایت هم، مطمئناً حال روانی‌شون بهتر میشه.

خلاصه این داستان این بود که هر چقدر زوج‌ها بتونن بیشتر خاطرات مشترکشون رو به صورت مثبت و قصه‌طور (یعنی همون Narrative) تعریف کنن، هم رابطه‌شون گرم‌تر و صمیمی‌تر میشه و هم خودِ آدم‌ها حال روانی بهتری دارن. در مقابل، یادآوری وسواسی و منفی فقط باعث میشه فاصله و حال بد به وجود بیاد.

پس دفعه بعد که نشستین با هم صحبت کنین، سعی کنین ماجرای خاطرات رو طوری تعریف کنین که بیشتر قصه‌گویی و حس مثبت توش باشه. همین کار ساده، راحت می‌تونه رابطه‌تون رو کلی بهتر کنه و اثر مثبتش رو رو حال خودتون، حتی روزهای دیگه هم حس کنین!

منبع: +