اگه دانشجو باشی یا حتی یه دوست دانشجو داشته باشی، قطعاً شنیدی که وضعیت روحی و روانی بچه‌ها تو دانشگاه‌ها اصلاً خوب نیست. این موضوع تو آمریکا کلی بحث به راه انداخته و باعث شده کلی تحقیق و بررسی انجام بشه که ببینن چی کار میشه کرد تا حال بچه‌ها بهتر بشه. حالا یه تیم اومده و ۴۰ تا مقاله‌ی دقیق و علمی رو که بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۴ منتشر شدن، جمع کرده و یه مرور کلی (که بهش میگن scoping review یعنی یه جور ارزیابی جامع از تحقیقات موجود) نوشته که کلاً چی جواب داده و چی نه.
واسه شروع باید بدونی که اکثر این تحقیق‌ها تمرکزشون روی روش‌هایی بوده که بچه‌ها رو به آرامش برسونن یا سطح استرسشون رو کم کنن. مثلاً میان از مدیتیشن (ذهن‌آگاهی، یعنی ساکت بشینی و ذهنت رو روی لحظه حال متمرکز کنی)، روان‌درمانی شناختی-رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy یا CBT که یعنی یاد بگیری افکارت چطور روی احساست تأثیر میذارن)، آموزش روانی (Psychoeducation یعنی یاد دادن مهارت‌ها و اطلاعاتی درباره مسائل روانی)، یا متدهای روانشناسی مثبت (Positive Psychology Strategies، یعنی تمرکز روی نقاط قوت و چیزای مثبت زندگی) استفاده می‌کنن.
اما یه نکته جالب اینه که تعریف «شادکامی» یا همون well-being رو هرکسی واسه خودش یه جوری گفته! بعضیا فقط به آرامش روحی فکر کردن، بعضیا فکر کردن باید مهارت ارتباطی هم بهش اضافه بشه و خب همین باعث شده تحقیقات یه کم آشفته باشه.
نکته دیگه اینه که بیشتر این طرح ها و برنامه ها به صورت جانبی برگزار شدن، یعنی وسط درس و امتحان‌ها نیستن و مثلاً یه ورکشاپ آخر هفته یا یه گروه پشتیبانی کمکی توی خوابگاه برگزار می‌کنن. خیلی کم پیش اومده که این موضوعات رسمی و جدی بیاد تو برنامه درسی اصلی دانشگاه.
حالا نکته مهم اینه که بیشتر این پروژه‌ها نتیجه مثبتی داشتن: استرس بچه‌ها کم شده، احساس بهتری به خودشون داشتن و کلاً دیدن حالشون بهتر شده؛ اما اشکالش اینه که هیچ ضمانتی نیست این برنامه‌ها پایدار بمونن یا بعدها هم اجرا بشن، چون بیشترشون برنامه‌های کوتاه مدت یا موقتن و جدی تو سیستم آموزشی جا نیفتادن.
خلاصه متن این مرور کلی اینه: اگه واقعاً می‌خوایم دانشگاه‌هامون شاد باشن و سلامتی روحی دانشجوها رو قشنگ جدی بگیریم، باید برنامه‌ها دقیقا برنامه‌ریزی شده و پایه علمی داشته باشن. یعنی یه تعریف مشخص از شادکامی داشته باشن، با ارزش‌های آموزش عالی (که مثلاً می‌گه باید از جنبه های مختلف آدم رو رشد بدیم) هماهنگ بشن و حالا حالاها تو دانشگاه بمونن، نه اینکه برنامه‌های گذری باشن.
در آخر، تحقیقا یه پیشنهاد جالب می‌ده: یه جعبه ابزار (toolkit) برای دانشگاه‌ها طراحی کنن که نشون بده دقیقاً چطور میشه شادکامی رو وارد سیاست‌گذاری‌ها، آموزش و حتی قوانین و کارای روزمره دانشگاه کرد. این جوری هم حال بچه‌ها بهتر میشه هم خود دانشگاه‌ها یه محیط بانشاط‌تر دارن!
منبع: +
