چطور ذهن‌آگاهی می‌تونه ما رو از خستگی و ترس عقب موندن تو شبکه‌های اجتماعی نجات بده؟

تا حالا واست پیش اومده که شبکه‌های اجتماعی رو چک کنی و حس کنی یه عالمه چیز رو از دست دادی؟ یا این‌که با کلی خستگی و بی‌حوصلگی فقط داری صفحه‌ها رو بالا پایین می‌کنی چون نمی‌خوای از قافله عقب بمونی؟ خب اگه جوابت مثبته، بدون تنها نیستی! این حس که بهش FoMO می‌گن (FoMO: Fear of Missing Out یعنی ترس از جا موندن یا عقب افتادن از بقیه)، یکی از چیزهاییه که تو این سال‌ها، مخصوصاً با رشد شبکه‌های اجتماعی، خیلی‌ها رو درگیر کرده.

حالا یه تیم پژوهشی چینی با تحقیق روی ۴۰۶ نفر از کاربرهای شبکه اجتماعی، اومدن حسابی این داستان رو موشکافی کردن. اونا یه مدل کامل درست کردن که چندتا عامل اصلی رو با هم بررسی می‌کنه: میزان در معرض بودن شبکه‌های اجتماعی (یعنی چقدر تو این فضاها وقت می‌گذرونیم)، ارزشی که برامون داره (perceived value – یعنی چقدر فکر می‌کنیم حضور تو شبکه اجتماعی برامون مفیده)، میزان ذهن‌آگاهی یا مایندفولنس (mindfulness – یعنی این‌که حواسمون حاضر باشه و زندگی رو لحظه‌به‌لحظه بدون قضاوت ببینیم)، FoMO و خستگی ناشی از شبکه‌های اجتماعی (social media fatigue – یعنی اون کلافگی و بی‌حوصلگی که بعد از مدت زیاد تو شبکه‌ها حس می‌کنیم).

نتایجش چی شد؟ اول از همه، نشون داد اگه فکر کنیم شبکه‌های اجتماعی برامون کلی فایده داره (مثلاً اخبار، سرگرمی یا ارتباطات)، بیشتر دچار FoMO می‌شیم. یعنی همون ترس عقب افتادن شدت می‌گیره چون نمی‌خوایم چیزی رو از دست بدیم. جالب‌تر این‌که FoMO فقط خودش یه اثر منفی نیست؛ بلکه باعث می‌شه زودتر از شبکه‌های اجتماعی خسته و فرسوده بشیم.

این وسط اما یه چیزی هست که می‌تونه کمک‌مون کنه: “ذهن‌آگاهی” یا همون mindfulness! وقتی سعی کنیم حواس‌مون بیشتر جمعِ همین لحظه باشه و زیاد غرق فکرهای آینده یا ایده‌آل‌های دست‌نیافتنی نشیم، هم FoMO کمتر سراغمون میاد و هم از اون خستگی دیجیتال جلوگیری می‌شه. انگار یه شیر فشارشکن باشه برای این همه فشاری که از شبکه اجتماعی رومون هست!

از لحاظ تئوری، این پژوهش نشون می‌ده FoMO مثل یه واسطه مهمه که اثرات منفی حضور تو شبکه‌های اجتماعی رو قوی‌تر می‌کنه و ذهن‌آگاهی می‌تونه اون رو حسابی کم کنه. از لحاظ عملی هم نتیجه اینه که اگه بتونیم مدام حواسمون رو به زمان حال جمع کنیم و «اینجا و الان» رو ببینیم، می‌تونیم بدون استرس یا خستگی از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنیم و یه تعادل خوب تو این دنیای دیجیتال داشته باشیم.

پس دفعه بعدی که حس کردی داری تو شبکه‌های اجتماعی غرق می‌شی، یادت باشه یه نفس عمیق بکش، یه لحظه با خودت باش و به جای عجله برای دیدن همه چی، به چیزایی که همین الان برات مهمه توجه کن. ذهن‌آگاهی واقعاً می‌تونه هوامون رو تو این زندگی آنلاین داشته باشه!

منبع: +