ابزار سنجش سواد حرکتی؛ چیزی که مربی‌های باشگاه ورزشی باید بدونن!

تا حالا چیزی از سواد حرکتی یا همون Physical Literacy شنیدی؟ بذار یه توضیح باحال بدم: سواد حرکتی یعنی اینکه یه نفر فقط ورزشکار نباشه، بلکه واقعاً بتونه حرکات ورزشی رو درست اجرا کنه، بفهمه چرا یه حرکت مهمه و توی زندگی روزمره‌ش چقدر می‌تونه کمکش کنه. خلاصه‌ش اینکه یه جور شالوده برای بحث سلامت عمومی هست.

حالا کشور چین اومده تو یکی از برنامه‌های کلانش به اسم «استراتژی قدرت ورزشی 2030»، چندتا شاخص سواد حرکتی تعریف کرده و داره با مدیریت و برنامه‌ریزی جدی پیش میره که آدم‌ها سواد حرکتی بالاتری پیدا کنن. بچه‌های محقق هم گفتن بیا بریم سراغ مربی‌های باشگاه‌های ورزشی – چه باشگاه‌های مدرسه‌ای، چه اجتماعی – چون اینا واقعاً نقش مهمی تو سلامت مردم ایفا می‌کنن و خودشون باید این سواد رو داشته باشن.

خب، برای اینکه بفهمن مربی‌ها چقدر سواد حرکتی دارن، یه پرسشنامه به اسم PPLI طراحی شده. PPLI در واقع یه ابزار سنجشه که باهاش میشه سواد حرکتی رو از دید خود فرد (یعنی مربی باشگاه) بررسی کرد. این پرسشنامه قبلاً به انگلیسی کار می‌کرد و حالا تیم تحقیق اومدن و با دقت اون رو به چینی ساده (Simplified Chinese) ترجمه کردن.

پرسشنامه اصلی ۱۸ تا سوال داشت، ولی این محقق‌ها فهمیدن که ۹ تا سوالش کافی و خیلی گویاست. تازه این ۹ تا سوال به ۴تا موضوع اصلی تقسیم شدن که هر کدومشون یه بُعد از سواد حرکتی رو می‌سنجن.

یه چیز باحال این وسط هست: برای اینکه مطمئن شن ساختار این پرسشنامه واقعا درسته و جواب‌ها دقیقا اون چیزیه که باید بسنجن، از دو روش آماری استفاده کردن: اولی «تحلیل عاملی اکتشافی» (Exploratory Factor Analysis یا همون EFA) و دومی هم «تحلیل عاملی تأییدی» (Confirmatory Factor Analysis یا CFA). اینا روش‌هایی هستن که با اعداد و ارقام چک میکنن ببینن هر سوال چقدر به موضوع اصلی‌اش می‌خوره.

نتایجشون خیلی جالب بود: توی تحلیل اکتشافی، بار عاملی سوال‌ها چیزی بین ۰.۷۰ تا ۰.۷۵ باشه که یعنی خیلی هم اوکی. شاخص کرونباخ آلفا (Cronbach’s alpha – یه جور معیار اطمینان و اعتبار هست) هم بین ۰.۸۳ تا ۰.۸۷ شد که عالیه. توی تحلیل عاملی تأییدی هم بار عاملی بین ۰.۷۸ تا ۰.۸۶ بود که نشون میده این پرسشنامه رو حسابی میشه روش حساب کرد.

در نهایت، نتیجه این شد که پرسشنامه PPLI واقعاً می‌تونه یه ابزار مطمئن و معتبر برای فهمیدن وضعیت سواد حرکتی مربی‌های باشگاه‌های ورزشی باشه. یعنی اگه بخوای بدونی مربی‌ات واقعاً سواد حرکتی داره یا نه – این پرسشنامه کمک بزرگی می‌کنه و میشه بر اساسش برنامه‌ریزی کرد.

پس، دفعه بعد که سر کلاس مربی‌ات کلی حرکت یاد داد، بدون شاید خودش قبلاً این امتحان رو داده! 😉

منبع: +