موضوع فرسودگی یا همون burnout توی ورزش برای خیلی از ورزشکارهای حرفه‌ای حسابی جدیه. شاید برات سوال باشه فرسودگی یعنی چی؟ مثلاً وقتی یه ورزشکار دیگه اون شور و انرژی‌ای که قبلاً داشته رو حس نمی‌کنه، احساس می‌کنه پیشرفتی نداره و از ورزشش دلسرد شده یا کلی خسته جسمی و روحی شده، به این وضعیت می‌گن فرسودگی.
این تحقیق می‌خواد بفهمه رابطهٔ مهارت‌های روانشناختی ورزشی (یعنی چیزایی مثل تمرکز، کنترل استرس و انگیزه داشتن) با این فرسودگی چیه و چطور سرسختی ذهن (یعنی مقاوم بودن ذهن در مقابل فشارها و سختی‌ها) می‌تونه این وسط نقش محافظتی داشته باشه.
برای این کار، اطلاعات ۳۴۱ تا ورزشکار دانشگاهی رو جمع کردن. بررسی‌هاشون رو با ابزارهایی مثل “hierarchical regression” (یعنی یه مدل آماری که باهاش متغیرها رو دونه دونه اضافه می‌کنن تا ببینن چه اثری دارن) و برنامه‌ای به اسم Hayes’ PROCESS marco 3.5 (که مخصوص بررسی اثرهای واسطه‌ایه، مثلاً می‌خواد ببینه آیا یه عامل می‌تونه رابطه بین دو چیز دیگه رو توضیح بده یا نه) انجام دادن. واسه اینکه مطمئن باشن نتایجشون معتبره، از “bootstrap” استفاده کردن که یعنی نمونه‌گیری‌های تصادفی و تکراری روی داده‌ها انجام دادن، اینجا ۵۰۰۰ بار امتحان کردن!
نتیجه‌ها چی شدن؟ سه تا نکته مهم به دست آوردن:
۱. اول اینکه مهارت‌های روانشناختی ورزشکارها به طرز محسوسی باعث کاهش هر سه شکل اصلی فرسودگی می‌شن: کم شدن حس موفقیت، بی‌ارزش شدن ورزش و خستگی روحی-جسمی.
۲. دوم اینکه سرسختی ذهنی تونسته واسطه‌ای بین مهارت‌های روانشناختی و دوتا از این ابعاد فرسودگی باشه: یکی کم شدن حس موفقیت (یعنی ورزشکار حس کنه موفق نیست) و یکی هم بی‌ارزش شدن ورزش (که ورزش دیگه براش معنی نداره). یعنی چی واسطه‌ای؟ یعنی اگه کسی مهارت‌های ذهنی خوبی داشته باشه، احتمال داره سرسخت‌تر بشه و همین سرسختیه باعث می‌شه اون دوتا حالت فرسودگی کمتر پیش بیاد. این ارتباط با عدد بتا (β) اندازه‌گیری شده که برای بی‌ارزش شدن ورزش -۰.۱۳۵ و برای کم‌شدن حس موفقیت -۰.۱۵۹ بوده (هر دوشون نشون‌دهنده اثر منفی سرسختیه، یعنی فرسودگی کمتر می‌شه).
۳. اما نکته جالب اینکه برای خستگی روحی و جسمی، سرسختی ذهنی دیگه نقش واسطه رو ایفا نکرده! یعنی انگار دلایل اینکه ورزشکارها خسته می‌شن یه چیزهای دیگه‌ست و سرسختی ذهنی اونجا نمی‌تونه کار خاصی بکنه.
جمع‌بندی: این تحقیق اومده نگاه جزئی‌تری به بحث فرسودگی داده و نشون داده سرسختی ذهنی بیشتر روی بعضی ابعاد فرسودگی تاثیر داره تا همه‌ش. پس اگه ورزشکارها تمرین جدی روی سرسختی ذهن و مهارت‌های روانی داشته باشن، می‌تونن خیلی راحت‌تر از این فرسودگی‌ها مخصوصاً بخش کم‌شدن حس موفقیت و بی‌ارزش‌شدن ورزش رد بشن. ولی اگه بحث خستگی جسمی-روحیه، شاید راه‌های دیگه‌ای نیاز باشه. خلاصه که اگر دنبال پیشرفت توی ورزش هستی، روی پرورش ذهن و سرسختی‌ات هم حسابی کار کن!
منبع: +
