اگه شما هم از اون دسته آدمهایی هستین که صبح دوشنبه هنوز خستهان، یا شبای آخر هفته هم نفستون بالا نمیاد، بدونین که تنها نیستین! کلی تحقیق دربارهی این موضوع انجام شده و یه مطالعهی جدید حسابی جالب بهمون نشون میده که داستان خستگی سر کار خیلی پیچیدهتر از اونیه که فکر میکردیم.
تو این تحقیق، اومدن به جای این که فقط میانگین خستگی آدما رو تو هفته نگاه کنن، یه روش جدید زدن به کار که بهش میگن “person-centered approach” یعنی دیدن که هر نفر داستان خودش رو داره! این یعنی به جای این که همه رو یه کاسه درنظر بگیرن، اومدن زیرگروههای مختلف با الگوهای متفاوت خستگی رو جدا کردن و بررسی کردن.
روش آماریای که استفاده کردن اسمش “latent class growth analysis” بود. نگران نباش، فقط کافیه بدونی این یعنی یه مدل ریاضی که آدمها رو بر اساس شبیه بودن الگوی خستگیشون گروهبندی میکنه که ببینیم مثلا کیها یک شکل خسته میشن یا انرژی میگیرن.
برای این تحقیق، دادههای روزانهی ۱۶ روز کاری از ۲۹۷ نفر کارمند جمع شده بود. یعنی هر روز صبح و شب، آدما باید میزان خستگیشون رو مینوشتن. بعد اینا جدا جدا بررسی کردن که خستگی صبح چه الگویی داره و خستگی شب چه الگویی. خیلی باحاله چون معمولا فقط یکیشو بررسی میکنن!
نتیجه چی شد؟ جالب اینجاست که برای هر کدوم (هم صبح، هم شب) سه تا الگوی اصلی پیدا کردن:
- یه عده اصلاً خیلی خسته نیستن و روندشون هم تو هفته زیاد تغییر نمیکنه. اینا همون خاصها هستن که همیشه انرژی دارن!
- یه گروهی وسطین، یعنی خستگیشون متغیره و آخر هفته یکم خوب میشن ولی دوباره اول هفته برمیگرده.
- گروه آخر همونهاییان که بدبختیشون اینه که هم خستگیشون تو هفته زیاده، هم آخر هفته درست حسابی ریسِت نمیشن! این گروه دقیقاً همونهاییان که احتمال فرسودگی شغلی واسشون زیاده.
حالا فرسودگی شغلی یا “burnout” دقیقاً چیه؟ همون احساسی که کل هفته انرژیت ته میکشه، کار ازت لذت نمیبره و حتی جمعهها هم بازم خستهای و سرحال نمیشی. تو این تحقیق دیدن اون دستهی سوم (هم صبح، هم شب زیاد خسته) معمولاً نشونههایی از فرسودگی دارن.
یه نکتهی مهم هم اینجا بود که اولا الگوی خستگی صبح و شب میتونه با هم فرق داشته باشه و دوما هم این فرد به فرد فرق داره. پس نتیجه: باید به تفاوتهای فردی توجه کنیم و به جای این که فقط بگیم «آدمها تو هفته خسته میشن»، دقیقتر بررسی کنیم که کی چطور خسته میشه و چقدر میتونه ریکاوری کنه.
نکته جالب دیگه این که نبود ریکاوری کافی توی آخر هفته میتونه یکی از نشانههای جدی فرسودگی شغلی باشه. یعنی اگه حس میکنین بعد از تعطیلات هنوز شارژ نشدین، شاید وقتشه یه سر به سلامت روانتون بزنین یا شرایط کاریتون رو بررسی کنین.
خلاصه، خستگی فقط یه حالت موقت نیست؛ گاهی یه علامت بزرگه که باید جدیش بگیریم! این تحقیق نشون داد که اگه آخر هفته هم خستگی از بین نمیره، باید بیشتر مراقب فرسودگی شغلی باشیم و دنبال راههایی برای ریکاوری واقعی بگردیم.
منبع: +
