راستش یه تیم محقق تو دانشگاه Jaume I اسپانیا (اسمش CIRTESU هستش، یعنی مرکز تحقیقات رباتیک و فناوری‌های زیردریا) حسابی سرشون گرم ساختن یه ماهی‌رباتیه که کلی جایزه برده و همه رو هیجان‌زده کرده! بذار برات تعریف کنم اصل ماجرا رو…
داستان از این قراره که این دانشمندا یه ماهی‌ربات ساختن که می‌تونه تو آب‌های عمیق مثل یه ماهی واقعی شنا کنه و کلی کار باحال انجام بده. مثلاً قراره این ماهی بره تورهای پرورش ماهی رو بررسی کنه، سنسورهای مختلف حمل کنه و به نگهداری تأسیسات زیردریایی کمک کنه. پرورش ماهی همون کاریه که تو قفس‌های بزرگ دور از ساحل، ماهی رشد میدن تا مصرف آدما بشه.
حالا قضیه جالب‌تر میشه! این ربات، باله‌هاش رو مثل ماهی‌های واقعی طراحی کردن (که بهش می‌گن «حرکت بیومیمتیک»، یعنی تقلید از روش حرکت موجودات زنده تو طبیعت). این کار باعث میشه که خیلی راحت‌تر و پایدارتو آب حرکت کنه، نه مثل ربات‌هایی که موتور پروانه‌ای دارن و لرزش و صداشون زیاده.
اخیراً این تیم اومدن یه کاری کردن که تا حالا کمتر کسی تونسته بود: برای اولین بار، سیستم ارتباط بی‌سیم بین سطح آب و این ماهی‌ربات رو خارج از آزمایشگاه و توی شرایط واقعی تست کردن. مثلاً اون رو تو بندر Castelló آزمایش کردن. بندر Castelló کاش بدونی یه بندر مهم تو اسپانیاست که تونستن امکاناتش رو در اختیار محقق‌ها بذارن تا تست‌های واقعی انجام بدن. خلاصه موفق شدن یه ربات سطحی (یه جور قایق رباتیک بدون سرنشین روی آب) رو به این ماهی با سیستم وایرلس وصل کنن و کارشون رو امتحان کنن.
ولی ماجرا فقط به اینجا ختم نمیشه! برای اینکه ربات تو آب بتونه درست کار کنه، چند سیستم جالب براش گذاشتن:
- سیستم بصری برای اینکه تورهای ماهی رو بررسی کنه و اگه جایی خراب یا پاره شده باشه یا جلبک گرفته باشه، بفهمه.
- سونار کمکی برای زمانی که دوربین به درد نمی‌خوره (مثلاً آب تیره و تاری باشه)
- یه کابل ارتباطی (یا به اصطلاح فنی «UMBILICAL SYSTEM» یعنی سیستمی که مثل بندناف ربات رو به تجهیزات سطح آب وصل میکنه تا اطلاعات رد و بدل کنه و اگه لازم شد برق بفرسته).
راستی این پروژه توی یه کنفرانس بین‌المللی اتوماسیون اسپانیا که تو Cartagena برگزار شد، جایزه بهترین کار اتوماسیون دریایی رو گرفت. خلاصه همه تکنولوژی و زیست‌شناسی رو قاطی کردن و یه ماهی مهندسی‌شده حسابی ساختن!
خب حالا چرا این همه تحقیق کردن؟ دکتر رائول مارین، پژوهشگر ارشد پروژه، گفته ما آزمایش‌ها رو باید مرحله‌به‌مرحله انجام بدیم. یعنی اول توی دانشگاه و محیط کنترل‌شده و بعد توی محیط واقعی مثل بندر. اینجوری بهتر میشه فهمید ربات واقعاً جواب میده یا نه و مشکلات جدی چیه. همکاری با مسئولای بندر هم واقعاً کمکشون کرده تا پروژه جلو بره.
هدف اصلی اینه که با این تکنولوژی بتونن سلامت و امنیت ماهی‌ها تو پرورشگاه رو بهتر کنن. بالاخره این ماهی‌ربات کمک میکنه مشکلات تور زودتر دیده بشه، به محیط زیست کمتر آسیب برسه و کار پرورش ماهی هم راحت‌تر و کم‌دردسرتر بشه. تازه دارن روش کار می‌کنن که بعداً ربات‌ها بتونن خودشون تورها رو هم تعمیر کنن! یعنی اگه یه جایی پاره شد لازم نباشه انسان بپره تو آب و خودش تعمیر کنه.
در مورد PortCastelló هم باید بدونی، این بندر هر دو ماه یه بار با CIRTESU همکاری میکنه و آزمایش‌ها رو با هم انجام میدن. این کار باعث شده بندر تبدیل به یه مرکز نوآوری تو اسپانیا بشه که تکنولوژی‌های جدید رو تو محیط واقعی امتحان می‌کنن. در جولای 2024 هم یه تفاهم‌نامه امضا کردن که دسترسی رسمی CIRTESU به امکانات بندر رو فراهم میکنه تا هر وقت پروژه‌ای دارن، بتونن آزمایش کنن.
نتایج دقیق این آزمایش آخر هنوز منتشر نشده، اما چیزی که خود مسئول پروژه گفته اینه که پیشرفت مثبتی داشتن و این فقط یکی از قدم‌هاییه که باید بردارن تا تکنولوژی آماده بازار و استفاده عملی بشه.
خلاصه، شاید به زودی پرورش ماهی‌ها دیگه کلی ربات ماهی تو آب داشته باشن که حسابی حواسشون به همه چیز جمعه! چه دنیای جالبی میشه…
منبع: +
