خب، بیاید رو راست باشیم: یکی از بهترین مشوق‌هایی که برای خرید ماشین برقی تو آمریکا وجود داشت رسماً تموم شد! همین چند روز پیش بود که کمک‌هزینه مالیاتی فدرال برای ماشین‌های برقی فسخ شد و کلی سر و صدا به پا کرد. این کمک‌هزینه تا ۷۵۰۰ دلار بهمون تخفیف می‌داد اگه می‌خواستیم ماشین برقی صفر بخریم، که خب خیلی‌ها رو تشویق می‌کرد راحت‌تر سمت برقی‌ها برن و قیمتش براشون مناسب‌تر بشه.
بذارید یه توضیح بدم: کمک‌هزینه‌های مالیاتی یعنی یه مبلغی از مالیاتت کم میشه یا مستقیم بهت میدن، فقط چون رفتی ماشین برقی خریدی. این یکی از راه‌هایی بود که دولت آمریکا اومد برا حفاظت از محیط زیست، چون می‌دونی که حمل و نقل تقریباً ۳۰ درصد کل گازهای گلخانه‌ای آمریکا رو سهم خودش کرده. یعنی هر چی ماشین برقی بیشتر بفروشیم، آلودگی کمتر میشه.
اما مشکل اینجاست که الان ماشین‌های برقی قسمت کوچیکی از فروش ماشینای صفر کیلومتر رو تو آمریکا دارن. حذف این مشوق‌ها دقیقاً وقتی اتفاق افتاد که هنوز مردم زیادی سر دو راهی بودن و انگیزه لازم رو نداشتن برن وارد دنیای برقی‌ها بشن.
برای این که بدونیم بعدش چی میشه، بذار یه مثال از آلمان بزنم. اونا هم همچین کمک‌هزینه‌هایی داشتن (تا ۶۰۰۰ یورو واسه هر ماشین برقی یا پلاگین هیبرید یعنی هیبریدهایی که میشه با برق هم شارژشون کرد)، ولی یهو شروع کردن کم و کمتر کردنش. آخر سر هم دسامبر ۲۰۲۳ تقریباً بی‌خبر کل این طرح رو جمع کردن! چه اتفاقی افتاد؟ فروش ماشین برقی تو آلمان تو دی ۱۴۰۲ نصف شد نسبت به ماه قبلش! یعنی مردم صف کشیدن آخرین لحظه تا از کمک‌هزینه استفاده کنن، بعد یهو فروش سقوط آزاد کرد.
تو آمریکا هم دقیقاً همین فیلم داره اجرا میشه. آمار نشون میده تو مرداد اوج فروش ماشین برقی رو داشتیم (حدود ۱۰ درصد کل فروش)، و شهریور هم قراره رکورد بزنه، چون همه عجله کردن قبل از قطع شدن مشوق‌ها ماشینشون رو بخرن. اما حالا باید یه مدت انتظار فروش بسیار پایین رو داشته باشیم. یکی از تحلیل‌گرا حتی گفته امکان داره این عدد برسه به ۱ یا ۲ درصد کل فروش!
حالا اونایی که این چیزا رو تحلیل می‌کنن، می‌گن سوال اصلی اینه که این افت فروش چقدر طول می‌کشه و دوباره چه زمانی بازار خودش رو جمع و جور میکنه. خیلی از متخصصا معتقد بودن آلمان خیلی زود این کمک‌ها رو قطع کرد و این باعث شد بلندمدت به ضرر رشد ماشین برقی بشه، با این که نسبت ماشین برقی به کل ماشینای جدید تو آلمان دو برابر آمریکاست (حدود ۲۰ درصد اونجا، ۱۰ درصد اینجا).
تو آلمان حتی بعد از حذف این مشوقا، اوضاع بهتر نشد! در سال ۲۰۲۴ سهم ماشین‌های تمام برقی از ثبت‌نام‌های جدید رسید به ۱۳/۵ درصد. سال قبلش این عدد ۱۸/۵ بود. جالب اینجاست انگلستان از آلمان جلو زد و شد بزرگترین بازار ماشین برقی اروپا.
البته یه نکته: پارسال نیمه اول، فروش برقی‌ها تو آلمان رکورد زد، ولی واسه این که به هدفشون که ۱۵ میلیون ماشین برقی تا سال ۲۰۳۰ هست برسن، باید رشد فروش خیلی بیشتر از این حرفا باشه. الان فقط ۱/۶۵ میلیون ماشین ثبت شده! میبینین چقدر راه مونده؟
تحلیل‌ها، مثلاً یکی از دانشگاه پرینستون به اسم Zero Lab (یه آزمایشگاه برای بررسی کربن و آینده انرژی)، نشون میدن که حذف این کمک‌هزینه‌ها تا سال ۲۰۳۰ می‌تونه فروش ماشین برقی رو تا ۴۰ درصد کمتر از حالتی کنه که این مشوق‌ها بودن. خب این یعنی مبارزه با تغییرات آب و هوایی هم کُند میشه.
یه نکته کوچولو: بعضی ایالت‌های آمریکا هنوز خودشون در سطح محلی مشوق دارن. یعنی تو کالیفرنیا و جاهای دیگه ممکنه هنوز تخفیف بدی بدن. اما در کل بدون حمایت فدرال، آمریکا همیشه از چین و کشورهای پیشرفته‌تر تو حوزه برقیا عقب‌تر می‌مونه.
در کل، الان یه فرصت راحت و ارزون برای کم‌کردن گازهای گلخانه‌ای از دست رفت. همون‌طور که یکی از کارشناسا گفت، به‌خاطر سهم زیاد حمل و نقل تو آلودگی هوا، از دست دادن همین فرصت‌های ساده واقعاً ضربه بزرگیه! پس اگه دنبال خرید ماشین برقی هستین، یه مدت شاید باید صبر کنین ببینین باز خبری میشه یا نه! حالا دیگه انتخاب با خودتونه: هیجان ماشین برقی، یا صبر برای حمایت جدید دولت!
منبع: +
