خب، بذار همین اول داستان رو برات تعریف کنم! یه تیم تحقیقاتی اومدن دنبال این بودن که ببینن کیفیت زندگی شغلی معلمهای راهنمای مدارس در چین چطوره و اصلاً چجوری میشه اون رو دقیق بسنجن. منظور از معلمهای راهنما همون دبیرایی هست که تو مدارس ابتدایی یا دبیرستان، مسئولیت مدیریت یه کلاس رو دارن، هم آموزش میدن و هم کلی کارای اداری و مدیریتی گردنشونه.
اول کاری که کردن، از روش تحقیق ترکیبی (Mixed-methods) استفاده کردن؛ یعنی از هم مصاحبه و هم پرسشنامه و هم کار آماری برای جمع کردن دیتا کمک گرفتن. اول رفتن سراغ ۱۴۳ نفر از این معلمها و باهاشون مصاحبه نیمهساختاریافته کردن — یعنی گفتگوهاشون آزاد بود اما با یه چهارچوب خاص. بعدش هم حدود ۱۲۰ تا از مقالههای علمیِ مرتبط رو زیر و رو کردن و همه اینها رو با یه نرمافزار به اسم NVivo 10 کدگذاری و تحلیل کردن. (NVivo یه ابزار نرمافزاریه مخصوص تحلیل حرفهای دادههای متنی مثل مصاحبه و نظرسنجی.)
تو مرحله بعد، اومدن یه سری شاخص برای ارزیابی کیفیت زندگی شغلی این معلمها درآوردن؛ بعد این شاخصها رو دادن ۷۲ نفر مدیر مدرسه (از دبستان تا دبیرستان) تا اونا نظر بدن کدوم شاخصا مهمترن و بهترن. اینجا برای تحلیل دیتاهاشون کلی کار داشت! مثلاً از روشی به اسم روش آماری خاکستری (Gray Statistical Method) و روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP یعنی Analytic Hierarchy Process، یه مدل ریاضی که کمک میکنه بفهمیم کدوم عاملها وزن بیشتری تو تصمیمگیری دارن) استفاده کردن.
بعد که شاخصا تایید شد، اومدن سراغ گروههای بزرگتری: حدود ۶۶۱ معلم، ۷۳۰ مدیر و ۷۹۲ تا معلم از تایوان رو هم وارد مطالعه کردن و بررسی کردن که آیا این سیستم ارزیابی دقیق کار میکنه یا نه. یعنی اون شاخصهایی که درست کرده بودن، تو عمل هم جواب بدن.
حالا نتیجه چی شد؟ معلوم شد به طور کل، نمرهای که برای کیفیت زندگی شغلی معلمهای راهنما پیدا کردن، نسبتاً پایین بود! امتیاز متوسطشون ۲.۸۱ بود (توی این سیستم امتیازدهی، نمره ۳ میشده سطح متوسط یا همون خط وسط). یعنی کیفیت زندگی شغلیشون کمتر از حالتی بود که بشه گفت اوضاعشون خوبه. پس میشه گفت شرایط کاری براشون سختتر از چیزی هست که انتظار میره.
یه نکته جالب دیگه هم این بود که تجزیه و تحلیل پرسشنامهها، نشون داد سیستم سنجششون قابل اعتماده. این رو با شاخصی به اسم کرونباخ آلفا (Cronbach’s Alpha – یه عدد آماری که نشون میده چقدر جوابهای افراد به سوالات تحقیقی باهم هماهنگه و نتیجت رو میشه قبول کرد) سنجیدن و عدد ۰.۷۹ گرفتن؛ که خوبه! البته توی نمونه تایوان، این عدد پایین بود و اونجا هنوز باید شاخصها تکمیلتر بشه.
در کل، نتیجه این تحقیق این شد که بالاخره یه سیستم استاندارد برای اندازهگیری کیفیت زندگی شغلی معلمهای راهنمامون ساختن! این سیستم نه تنها به مدیرها و سیاستگذارای آموزش کمک میکنه بدونن حال و روز شغلی معلمها چطوره و براشون برنامهریزی بهتری بچینن، بلکه کلی هم میتونه به بهتر شدن حقوقها و طرحهای ارتقاء شغلی کمک کنه. خلاصه، یه ابزاری ساختن که هم علمی وزندهی شده و هم به درد تصمیمگیریهای واقعی میخوره و هم میتونه منبع تحقیقات بعدی باشه!
منبع: +
