کشف جمجمه میلیون ساله تو چین: سرنخ‌هایی درباره جد نیاندرتال‌ها، دنیسوواها و انسان‌ها!

خب بچه‌ها، یه خبر خیلی جالب اومده از چین! دانشمندا تونستن یه جمجمه مربوط به حدود ۱ میلیون سال پیش رو که حسابی له و داغون شده بود، به صورت مجازی (یعنی با نرم‌افزار و تکنولوژی‌های پیشرفته) بازسازی کنن. این کشف شاید بهمون بگه که جد انسان‌های امروزی، نیاندرتال‌ها (یه گروه انسانی که منقرض شدن) و دنیسوواها دقیقاً کیا بودن و چطوری از هم جدا شدن.

داستان از این قراره که این جمجمه به اسم «یون‌شیان ۲» سال ۱۹۹۰ از یه منطقه باستانی در استان هوبی، چین پیدا شده بود. مدت‌ها همه فکر می‌کردن این جمجمه متعلق به «هومو ارکتوس» هست (هومو ارکتوس همون انسان اولیه یا راست‌قامت خودمونه، یکی از جدهای ما). اما حالا با بررسی‌های جدید، معلوم شده که این جمجمه شبیه یه گروه اسرارآمیز دیگه‌ست؛ مثلاً خیلی به «دراگون من» که چند سال پیش یه جمجمه ازش تو شمال شرق چین پیدا شده بود و همینطور دنیسوواها نزدیکه!

دنیسوواها کی‌ان؟ دنیسوواها یه شاخه عجیب از انسان‌ها بودن که حدود ۳۰ هزار سال پیش منقرض شدن. دانشمندها خیلی چیزها ازشون نمی‌دونستن، ولی ژن‌شون هنوز تو بدن بعضی آدم‌های امروزی پیدا میشه!

جالب اینجاست که وقتی دانشمندا جمجمه یون‌شیان ۲ رو با سی‌تی‌اسکن (یه نوع تصویربرداری پزشکی که میره لایه‌های داخلی رو نشون میده) بازسازی کردن، فهمیدن یه سری ویژگی خاص داره: مثلاً حجم جمجمه بزرگه، پیشونیش کشیده و کم‌ارتفاعه و جای چشم‌ها به هم نزدیک‌تر از معمول هست. اینا یعنی جمجمه‌اش به گروهی به نام «هومو لانگی» نزدیکه؛ این اسم از همون «دراگون من» گرفته شده و اشاره به یه دسته یا شاخه از انسان‌ها داره (clade – یعنی دسته‌ای که یه جد مشترک داشتن و از هم مشتق شدن).

بر اساس آمار ۵۷ تا جمجمه فسیلی مختلف، دانشمندها تخمین زدن که شاخه نیاندرتال‌ها حدود ۱/۳۸ میلیون سال پیش از جد مشترک همه انسان‌ها جدا شده. بعدش شاخه هومو لانگی حدود ۱/۲ میلیون سال پیش راه خودش رو جدا کرد و در آخر هم هومو ساپینس‌ها (همین انسان‌های امروزی خودمون) حدود یه میلیون سال پیش مسیرشونو پیدا کردن. (البته، قدیمی‌ترین فسیل واضح از هومو ساپینس‌ها مربوط به فقط ۳۰۰ هزار سال پیش تو مراکش پیدا شده!) این یعنی یه مدت خیلی کوتاه تاریخی، شاخه‌های مختلف انسانی خیلی سریع از هم منشعب و متفاوت شدن.

حالا چرا همه این گروه‌ها یهو این‌قدر متفاوت شدن؟ هنوز جواب قطعی ندارن، اما یکی از دانشمندها گفته که اون موقع انسان‌ها گرو‌ه‌های کوچیک و جدا از هم بودن که در محیط‌های مختلف زندگی و بهش عادت می‌کردن. Paleoenvironments یعنی همون محیط‌های زیستی خیلی قدیمی – آب و هوا، جانوران، گیاهان و خلاصه کل زندگی طبیعتی اون دوره‌ها. احتمالاً این تنوع محیط باعث شده صورت و ظاهر انسان‌های اون زمان خیلی زود شکل متفاوتی بگیره.

یه نکته جالب دیگه هم هست: تو اون دوره زمان، مثلاً ۱/۱ میلیون یا ۹۰۰ هزار سال پیش، دو تا سرمای شدید جهانی پیش اومده بوده (یعنی زمین شدیدا سرد شده). شاید همین اتفاق‌ها باعث شده که انسان‌های مختلف رفتار جدید یاد بگیرن یا حتی گونه‌هایی منقرض بشن!

در آخر، این جمجمه یون‌شیان ۲ نشون میده که احتمالاً به یه شکل اولیه دنیسوواها تعلق داره یا دست‌کم به همون خانواده عجیب غریب که دنیسوواها و “دراگون من” رو هم شامل میشه.

خلاصه داستان اینه که با چنین کشف‌هایی، هر روز داریم سرنخ‌های جذاب‌تری پیدا می‌کنیم درباره اینکه دقیقاً چی شد که انسان‌های امروزی، نیاندرتال‌ها و دنیسوواها وارد ماجرا شدن و هرکدوم راه خودشون رو رفتن! خیلی باحاله، نه؟

منبع: +