فکر کن حدود ۱۸۰۰ سال پیش، تو بریتانیای رومی، وقتی میخواستن یکی رو دفن کنن، یه نوع خمیر گچی درست میکردن و مستقیم با دست خودشون میکشیدن روی جنازه! تا همین تازگیا، هیچکس خبر نداشت! اما حالا تیمی از دانشگاه یورک به کمک پروژهای به اسم «Seeing the Dead» یه کشف عجیب داشتن: رد انگشتای کسایی که مردهها رو با گچ مومیاییطور پوشوندن هنوز هم رو اون گچ مونده!
ماجرا اینه که تو منطقه یورکشایر، تا الان حداقل ۴۵ تا قبر پیدا شده که اینجوری با «گچ مایع» یا Gypsum دفن کردن. (Gypsum یه ماده معدنی هست که بیشتر تو ساختن گچ و سیمان استفاده میشه. وقتی حرارتش بدی و آب بهش اضافه کنی مثل خمیر صاف و شل میشه و بهش میگن «پلاستر آف پاریس».)
اینجوری بوده که گچ رو مثل خمیر میریختن تو تابوتهای سنگی یا سربی و جنازه رو توش میذاشتن و بعد روش رو حسابی با دست صاف میکردن. نتیجه؟ بعد خشک شدن گچ دقیقاً رد دست و حتی تکتک انگشتا روی لایه گچی مونده. یه جورایی، درست مثل کاری که تو پمپئی هم انجام میدادن — میدونی، اون شهر معروف رومی که با خاکستر آتشفشان دفن شد و مجسمههای واقعی از مردم اونجا مونده.
تازه جالبیش اینه که تا همین دهه پیش، دانشمندا فکر میکردن این گچ رو داغ و با حرارت بالا (حدود ۱۵۰ درجه سانتیگراد) میریختن، اما حالا با این رد انگشتا مشخص شده که خمیرش نرمتر بوده و عملاً با دست روی جنازه پخش میکردن. این اثر انگشتا دقیقاً تا لبههای تابوتها رفته و فقط وقتی لایه گچی رو برداشتن دیده شده.
خانم ماورین کارول (Maureen Carroll) باستانشناس رومی میگه: “وقتی داشتیم لایه محافظ رو بر میداشتیم و مشغول اسکن سهبعدی میشدیم، انگار یه دفعه انگشتای هزار و اندی سال پیش رو روبهرو مون دیدیم و خیلی هیجانزده شدیم!”
اما چرا این رد انگشتا مهمه؟ خب، برای اولین بار نشون میده مراسم تدفین رومیها چقدر شخصی و با تماس نزدیک بوده. یعنی یکی واقعاً با دست خودش جنازه رو آماده و گچمالی کرده. این ردها میتونن نشون بدن چه کسی آخرین بار جنازه رو لمس کرده — مثلاً یه متخصص تدفین (یه چیزی شبیه غسّال امروزی) یا یکی از اعضای خانواده.
تازه، دانشمندا دارن تلاش میکنن شاید حتی از همین قسمتا دیانای (DNA یعنی همون اطلاعات ژنتیکی بدنمون) استخراج کنن! اگه شانس بیارن، شاید حتی بشه فهمید اون کسی که آخرین بار جنازه رو لمس کرده زن بوده یا مرد — و خب، این یه کشف بینظیره!
خلاصه یه سری عکس و اسکن سهبعدی هم گرفتن که نشون میده جاهای نارنجی روی گچ رد انگشتاس و جاهای زرد جاییه که کشیده شده.
این داستان، یه جور دید تازه به مراسم تدفین رومیا تو بریتانیا میده و نشون میده حتی بعد صدها سال، هنوز بچههای کنجکاو میتونن باستانشناسا رو بازم سورپرایز کنن! اگه دوست داری اطلاعات بیشتری درباره رومیا و کشفیات عجیبشون، مثلاً موزاییکهای باحال یا سنگهای قیمتی خونآلود بخونی، سرچ کن که دنیایی از ماجراهای باحال منتظرتن!
منبع: +
