خب، بذارید یه موضوع جالب و مهم رو با هم قشنگ باز کنیم: بعضی وقتا آدم فکر میکنه «پولدار بودن فقط به پول توی حساب بانکیت نیست، به حسیه که نسبت به موقعیتت داری». این چیزی رو میگن “subjective socioeconomic status” یا همون حس جایگاه اجتماعی-اقتصادی خودمون، یعنی اینکه فکر میکنی تو جامعه کجایی – مثلا حس میکنی شرایطت خوبه یا نه اونقدرها.
حالا بیاید ببینیم تو یه پژوهش جالب توی چین، روی ۴۲۱۹ تا خانوم تو سن باروری (یعنی سنایی که معمولا آدمها بچهدار میشن، مثلاً ۱۸ تا ۴۹ سال)، چی درآوردن. اصل قضیه اینه که محققها خواستن بفهمن این حس جایگاه اجتماعی چه ربطی داره به افسردگی خانمها، و آیا رضایت از زندگی زناشویی و حس خوب بودن (well-being، یعنی همون حالخوب کلی) تو این رابطه نقش دارن یا نه.
نتیجهها چی شد؟
۱. اول از همه فهمیدن که این چهارتا چیز (حس جایگاه اجتماعی، رضایت از زندگی زناشویی، حس حالخوب و افسردگی) همهشون با هم قشنگ مرتبطن. یعنی هر کدوم بالا و پایین بشه، رو اون دوتای دیگه هم اثر میذاره.
۲. تحقیق نشون داد که هرچی آدم حس کنه جایگاه اجتماعی و اقتصادیش بالاتره، معمولاً کمتر دچار افسردگی میشه (با یه ضریب ریاضی خاص نشونش دادن: β= -۰.۱۰۹۲ که نشون میده هرچی SSS بیشتر، افسردگی کمتر!).
۳. بعد فهمیدن که رضایت از زندگی زناشویی (یعنی چقدر از رابطت با همسرت راضیای) و حس خوب بودن، هر کدوم تو این رابطه نقش واسطه دارن. یعنی اگه حس کنی شرایط زندگی و جایگاهت خوبه، احتمالاً از زندگیت هم راضیتری و حالت بهتره (هر دوتا هم با ضریب منفی نشون داده شدن، یعنی هرچی اینها بیشتر، افسردگی کمتر!).
۴. جالبتر از همه اینه که این دوتا (رضایت زناشویی + حس خوب بودن) با هم یه “زنجیره” بین حس جایگاه اجتماعی و افسردگی میسازن. یعنی اگر خانمی حس کنه جایگاه خوبی داره، احتمالاً از ازدواجش راضیتره و این باز خودش باعث حال خوب بیشتر و در نهایت کمتر شدن افسردگی میشه. اینو میگن «chain mediating effect» یعنی نقش واسطهای زنجیرهای. خلاصه زنجیره: حس جایگاه اجتماعی → رضایت زناشویی → حال خوب → افسردگی کمتر.
پس نتیجه؟ اگه خانمها بتونن حس کنن موقعیت اجتماعیشون خوبه و یا طوری حمایت بشن که این حس بهتر بشه، رضایت از زندگی زناشویی و حال کلیشون هم بهتر میشه و در نهایت احتمال ابتلا به افسردگی پایین میاد.
فاز جالبش اینه که همهاش فقط پول توی حساب و امکانات نیست؛ گاهی فقط همین حس درونی و اعتمادبهنفس میتونه کلی روی روان آدم اثر بذاره. برای همین حتی اگه شرایط بیرونی دستتون نیست، میتونین روی حس رضایت، گفتگوها و رابطه با همسرتون و حال خوب خودتون کار کنید تا خیلی چیزها عوض شه!
در کل این تحقیق قشنگ به ما یاد میده که چقدر این ماجراها با هم در ارتباطن و فقط ظاهر قضیه رو نباید دید. پس اگه دور و برتون خانومی هست که حال و احوالش خوب نیست، شاید لازمه یه کم باهاش درباره این چیزها هم گپ بزنید.
منبع: +