احتمالاً خیلیاتون دیدین یا خودتون تجربه کردین که این روزا کار کردن زیاد واقعاً روی روح و روان آدما تاثیر میذاره. مخصوصاً توی این دنیای دیجیتال که همه چی داره با سرعت پیش می‌ره. خب، یه تحقیق جالب تو چین انجام دادن که دقیقا اومده بررسی کنه رابطه‌ی بین ساعت کاری زیاد و علائم افسردگی. ولی، یه نکته خفن هم داره: نقش اینترنت توی این وسط چی میشه؟
یعنی چی؟ بذارین ساده بگم: محقق‌ها اومدن سراغ یه سری داده از یه تحقیق بزرگ به اسم China Family Panel Studies (CFPS)، که اطلاعات تقریبا 4900 نفر بین ۱۸ تا ۷۰ سال رو از سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ بررسی کرده. اونا عملاً دنبال این بودن که ببینن ساعت کاری زیاد چطور روی روحیه آدم‌ها تاثیر میذاره، و اینکه استفاده از اینترنت ممکنه این تاثیر رو کم کنه یا نه.
برای اینکه همه چی علمی باشه، از یه مدل آماری باحال استفاده کردن به اسم cross-lagged panel model، یعنی مدلی که می‌تونه بفهمه چی روی چی تاثیر داره و برعکس. خلاصه این مدل نشون داد که ساعت کاری، استفاده از اینترنت و علائم افسردگی، همه‌شون روی همدیگه تاثیر می‌ذارن و حتی سال بعدش هم تاثیرشون ادامه داره.
از اعداد و ارقام بگم! مثلاً توی سال ۲۰۱۶ هر چی بیشتر کار می‌کردن، احتمال داشت سال ۲۰۱۸ بیشتر از اینترنت استفاده کنن (β=۰.۰۴۵، یعنی تاثیرش زیاد بوده). و باز هم کار کردن زیاد، افسردگی رو زیاد می‌کرد (β=۰.۰۲۷، تاثیر خفیف اما معنی‌دار). اما نکته خیلی مهم این بود که هر چی توی ۲۰۱۶ بیشتر از اینترنت استفاده می‌کردن، دو سال بعد یعنی ۲۰۱۸، علائم افسردگی‌شون کمتر می‌شد (β= -۰.۰۳۲). یعنی اینترنت تا حدی مثل ضربه‌گیر روی روح و روان عمل می‌کنه!
حالا یه چیزی که جالب‌ترش می‌کنه اینه که دقیقاً چطور اینترنت وسط این ماجرا قرار می‌گیره. محققان با یه مدل دیگه به اسم semi-longitudinal mediation model (یعنی مدلی که می‌فهمه یه چیزی واسطه تأثیر چیز دیگه میشه) فهمیدن که استفاده از اینترنت یه جور نقش “واسط” یا همون mediator بازی می‌کنه بین ساعت کاری زیاد و افسردگی. این یعنی چی؟ یعنی وقتی زیاد کار می‌کنید، خود به خود به سمت اینترنت میرید و اون باعث میشه علائم افسردگیتون پایین بیاد. البته این تاثیرش خیلی کوچیک بود (اثرش معادل -۰.۰۰۱۳ بود، یعنی خیلی ریز، ولی علمی حسابش کردن).
این واسطه‌گری اینترنت روی یه سری گروه‌ها بیشتر جواب داد: خانوم‌ها، زنان متاهل، افراد مسن‌تر و کسایی که کارشون ثابت و همیشگیه. شاید چون این گروه‌ها توی روز به استرس و فشار بیشتری می‌خورن و آخر شب با اینترنت میخوان آروم بشن!
یه نکته خیلی باحال دیگه اینه که خاصیت ضدافسردگی اینترنت فقط وقتی درست کار می‌کنه که شما هفته‌ای حداقل ۱ تا ۲ بار برای سرگرمی یا ارتباط با بقیه آنلاین بشین. مثلاً یا فیلم ببینین، بازی کنین، یا تو شبکه‌های اجتماعی با دوستاتون حرف بزنین. اگه استفاده‌تون خیلی کم یا خیلی زیاد باشه، احتمالاً اون تاثیر مثبت رو نمی‌گیرین.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری تحقیقات اینه که کار بیش از حد برای سلامت روان خوب نیست. اما اگه بلد باشین درست و به‌اندازه از اینترنت (مثل سرگرمی و ارتباط با دوستان) استفاده کنین، می‌تونین یه مقدار از آسیب روحی کار زیاد رو جبران کنین. اینترنت همون ضربه‌گیریه که حواستون باید به روش استفاده‌تون باشه!
پس اگه حس می‌کنین کار زیاد خسته‌تون کرده و حالتون رو گرفته، شاید یه سر به اینترنت و سرگرمی‌های آنلاین هم بد نباشه. یادتون نره؛ تعادل تو همه چی مهمه، حتی توی اینترنت بازی! 😉
منبع: +
